‘Sarah in Wokeland’ is een driedelige docureeks die momenteel te zien is op VRT Canvas en VRT Max. TV-maker Sarah Vandeursen gaat daarin op zoek naar wat ‘woke’ nu juist betekent en hoe de Vlaming ernaar kijkt. Ook reporter Kiana Kapemba vroeg zich af wat woke is. Ze vroeg het aan Dejan Bebek (18) uit Herentals en een student woordkunstdrama op het Heiliggraf in Turnhout. Hij neemt de woke-cultuur erg ter harte en wil het belang van woke-zijn met anderen delen.
Spelen jongeren volgens jou een belangrijke rol in de evolutie van onze maatschappij?
Dejan Bebek: “Wij, jongeren spelen een hele belangrijke rol in het bewust maken van problematieken in onze maatschappij. Door sociale media zijn wij veel beter geïnformeerd en meer woke over bepaalde onderwerpen. We kunnen deze informatie en belangrijke thema’s ook heel gemakkelijk verspreiden via de verschillende platformen, zodat we onze wereld een stuk rechtvaardiger kunnen maken.”
Kan je mij wat meer uitleggen over wat woke-zijn inhoudt?
“Woke zijn houdt in dat je je bewust bent van onrechtvaardige problematieken in onze maatschappij. Het doel hiervan is een rechtvaardige maatschappij creëren waarbij minderheden in onze maatschappij evenwaardig zijn met de rest van de bevolking.”
Op welke manier maak je anderen van deze problematiek bewust?
“Tegenwoordig kun je heel snel dingen online met heel veel mensen tegelijkertijd delen. Zo kun je onder andere een video maken waarin je bijvoorbeeld de geschiedenis van beledigende woorden uitlegt. Neem het n-woord: op die manier kun je aan een grote massa duidelijk maken waarom bepaalde dingen kwetsend zijn om te zeggen. Ook kun je je familie terechtwijzen aan tafel. Als jouw ouders bijvoorbeeld iets beledigend zeggen, kun je hen op een rustige manier uitleggen waarom dit niet meer van deze tijd is.”
Denk je dat onze generatie meer woke is dan oudere generaties?
“Ja, omdat wij meer gebruik maken van het internet. De oudere generaties zijn er ten opzichte van ons, jongeren, niet zo heel erg bekend mee. Wij zijn uiteraard met sociale media opgegroeid en gebruiken het vaak ook als informatiebron. We verkrijgen daardoor veel meer nieuws van buitenaf en worden sneller op de hoogte gesteld. Vroeger werd er ook veel meer genormaliseerd. Dingen zoals, bodyshaming, slutshaming of het gebruik van beledigende woorden was gewoon heel normaal in die tijd.”
Waarom is het zo belangrijk dat wij als jongeren andere generaties bewustmaken van het woke zijn?
“Er gebeuren nog te vaak voorvallen zoals bijvoorbeeld bodyshaming. Daarbij worden dan meer bepaald corpulente personen of mensen met anorexia neergehaald vanwege hun lichaam. Het is aan de jongeren om die oudere generaties erop te wijzen dat dit heel erg kwetsend kan zijn. Des te meer jongeren uit de woke cultuur hun kennis bijbrengen aan de oudere generaties, des te beter zij het zullen gaan begrijpen. Dit gaat over zowel thema’s als homofobie, transfobie en bodyshaming, maar ook over racisme en discriminatie.”
Hoe reageert jouw omgeving hierop als je hen op hun fouten wijst?
“Dat hangt van persoon tot persoon af. Sommige mensen zeggen iets kwetsend en dan wijs ik hen daarop dat dat niet oké is. Als ik ze dan duidelijk uitleg waarom iets fout is, dan begrijpen ze het vaak wel. Bij oudere generaties ligt het vaak moeilijker. Zij komen dan vaak met een wederwoord waarin ze alleen willen duidelijk maken dat ze er niets verkeerd mee bedoelden. Ze ontkennen dan vaak dat het kwetsend kan overkomen naar anderen toe.”
“Vaak willen ze alleen duidelijk maken dat ze er niets verkeerd mee bedoelden. Ze ontkennen dan vaak dat het kwetsend kan overkomen naar anderen toe”
Moeten we hen eigenlijk wel bewuster maken van de problematiek of zouden we de oudere generaties juist in de normen en waarden van hun eigen generaties moeten laten?
“We moeten de oudere generaties bewust blijven maken van het feit dat er dingen zijn veranderd en dat evolutie effectief een ding is. Mannen droegen vroeger ook gewaden en nu wordt het opeens als vreemd beschouwd als een man een kleed draagt. De tijden veranderen nu eenmaal en zij zouden ook gewoon moeten meegaan met de nieuwe waarden en normen. “
“Al zijn er natuurlijk altijd mensen die je niet van jouw visie kunt overtuigen. Ze zijn het dan al bijna hun hele leven gewend iets op een bepaalde manier te zeggen en dan moeten ze zich opeens aanpassen. Het is dus ergens wel begrijpelijk dat oudere generaties er meer moeite mee hebben.”
Aan welke elementen uit onze samenleving kun je duidelijk zien dat jongeren van onze generatie de samenleving meer woke willen maken?
“Er worden veel parades georganiseerd en er zijn ook al heel wat protesten gepasseerd. Zo heb je bijvoorbeeld de Black Lives Matter beweging waarvoor veel mensen samen op straat kwamen. Het kwam veel ter sprake tijdens de coronaperiode waardoor er meer aandacht aan besteed werd. Velen brachten toen veel tijd door op het internet en hebben daarvan bijgeleerd. Ook belangrijke datums zoals ‘Black history month’ en Internationale vrouwendag zijn meer onder de aandacht gekomen.”
“Sommige professoren hebben helemaal geen idee hoe kwetsend sommige dingen kunnen overkomen”
Er komt vanuit de academische wereld veel kritiek op de woke cultuur, omdat het niet altijd strookt met de visie van bepaalde professoren. Ben je het ermee eens dat studenten professoren erop mogen wijzen dat hun visie niet meer van deze woke tijd is?
“Studenten hebben het recht om professoren daarop te wijzen. Sommige professoren hebben helemaal geen idee hoe kwetsend sommige dingen kunnen overkomen voor sommige studenten. Vaak gebruiken zij educatie als een excuus om hun visie te staven. Naar mijn mening houden de professoren hierbij geen rekening met de studenten. Het is in mijn ogen geen grote moeite om de lessen wat aan te passen en ze meer van deze tijd te maken.”
Ben je ervan overtuigd dat jij een representatief voorbeeld bent van een woke jongere in onze maatschappij?
“In mijn opinie ben ik representatief genoeg voor de maatschappij waarin we nu leven. Ik ben niet echt het type dat aanwezig is op elk protest of parade, maar ik probeer iedereen wel bewust te maken van de verschillende problematieken. Ik probeer ook altijd zo respectvol mogelijk met iedereen om te gaan en rekening te houden met wat ik zeg. Al is dat natuurlijk ook niet altijd even gemakkelijk. Maar ik sta er wel altijd voor open om dingen bij te leren.”
Dit artikel werd gepubliceerd door Antwerps Persbureau op 11/12/2023.
