Tijdens de San Fermínfeesten in het Spaanse Pamplona werd in juli 2016 een 18-jarig meisje door vijf mannen verkracht in de lobby van een hotel. Ze maakten er een video van. Al twee jaar brengt het incident heel het land in beroering. In Spanje wordt een onderscheid gemaakt tussen ‘seksueel misbruik’ en ‘verkrachting’, afhankelijk van de hoeveelheid geweld die gebruikt wordt. De daders werden veroordeeld voor het eerste. Dat pikken veel Spanjaarden niet. Concreet betekent dat een gevangenisstraf van 9 en niet 25 jaar voor de mannen. Op 10 mei 2018 kwamen tienduizenden jongeren en studenten op straat in Barcelona om te protesteren tegen die beslissing. 'No nos mires, únete' riepen ze: 'Kijk niet naar ons, voeg je bij ons'. Wij vroegen manifestanten waarom ze die dag meeliepen.
“Wij zijn hier omdat vrouwen nog steeds als minder dan mannen aanzien worden”, vertellen de 16-jarige Mireia en Alba. “De overheid is hypocriet. Recent werd rapper Pablo Rivadulla veroordeeld tot 5 jaar gevangenisstraf omwille van een lied dat spotte met de koning. De verkrachters krijgen amper 9 jaar cel. Dat is totaal niet in verhouding.” Mireia en Alba zijn vooral boos dat het slachtoffer in deze zaak niet geloofd wordt: “Er zijn mensen die beweren dat ze overdrijft en dat ze het zelf heeft uitgelokt. Dat is nonsens: je mag doen en dragen wat je wilt, niemand heeft het recht om je zonder je toestemming aan te raken.”
‘Hermana, yo sí te creo,’ leest het bord van de 17-jarige Dave: ‘Zuster, ik geloof je wél.’ Dave vindt het belangrijk dat mannen mee protesteren: “Het is aan ons mannen om te veranderen hoe we denken.”
Marina, ook 17 jaar: “Als vrouwen lopen we altijd gevaar en dan worden we er zelf nog verantwoordelijk voor gehouden. Het lijkt alsof we eerst moeten sterven voor ze ons geloven.”
De 15-jarige Marta vertelt verontwaardigd dat het filmpje van de verkrachting in Pamplona intussen een hit is op Spaanse pornosites. “Er zijn zelfs politici die de 5 daders expliciet steunen en geld geven, hoe is dat mogelijk?” (In mei 2018 raakte bekend dat het stadsbestuur van Marbella 9000 euro schonk aan een organisatie die de daders verdedigt en een gevangenisstraf vraagt voor het slachtoffer, red.)
“We zijn het beu”, vertellen Sira (20), Cristina (23), Claudia (22) en Bruna (20). “We hebben geen vertrouwen in de Spaanse rechtbank en we moeten altijd weer opnieuw protesteren tegen onrechtvaardige beslissingen.” Op 22 juni 2018, een paar weken na deze manifestatie, werden de mannen na 2 jaar voorlopig vrijgelaten, wat opnieuw tot grote protesten leidde. De daders, onder wie een politieagent en een militair, moeten nog terechtstaan voor het misbruik van een andere vrouw in mei 2016, waarvan ze ook filmpjes maakten en op sociale media verspreidden.
‘Verenigd en strijdlustig’, staat op dit bord. Deze zaak brengt mensen al twee jaar samen, en daar schuilt hoop in. “Dit jaar waren er op Internationale Vrouwendag dubbel zoveel betogers als andere jaren”, vertellen Marina (21) en Ruth (20). “Er is een groeiend bewustzijn dat vrouwen in Spanje beter moeten worden behandeld. Daarom komen we vandaag opnieuw op straat: de stem van jonge mensen moet gehoord worden.”
De verkrachting van het meisje in Pamplona brengt veel teweeg in Spanje. Maar hoe zit het op de Belgische muziekfestivals? Een opiniepeiling van Plan International toont aan dat één meisje op zes de voorbije drie jaar slachtoffer was van minstens één vorm van seksuele intimidatie op Belgische festivals. Daarvan zou het in 3 tot 7 procent van de gevallen gaan om aanranding of verkrachting.
