Vrijdag zal de 95e Nobelprijs voor de Vrede in Stockholm worden uitgereikt. 278 genomineerden, waaronder 47 organisaties, maken kans op de gouden vredesplak. Volgens bookmakersbedrijf Ladbrokes zijn er vier grote kanshebbers: de paus, Malala Yousafzai, Denis Mukwege en… Edward Snowden. Waarom elk van hen de Nobelprijs verdient?
1. Paus Franciscus I (Argentinië/Vaticaanstad)
De Argentijn Jorge Mario Bergoglio laat sinds maart 2013 een frisse en nieuwe wind door het Vaticaan waaien. Waar de vorige paus, Benedictus XVI, nog stijf en conservatief optrad, ageert Franciscus open en vooruitstrevend. Dat ontging ook het Amerikaanse blad Time Magazine niet die de eerste niet-Europese paus amper negen maanden na zijn aanstelling als ‘persoon van het jaar’ verkoos.
Paus Franciscus I weet ook jongeren voor zich te winnen. Zo veroordeelde hij het misbruik binnen de kerk streng, sprak hij duizenden gelovigen toe op het strand van Copacabana tijdens de Wereldjongerendagen, belde hij een 19-jarige gelovige even op en liet hij zelfs vijf Vlaamse jongeren hem interviewen. Bovendien is de paus helemaal mee met zijn tijd door zo nu en dan zijn vredesboodschappen via Twitter te verspreiden.
Maar waarom paus Franciscus I de Nobelprijs nog wel het meest verdient is zijn anti-conservatieve houding. “Wie ben ik om homo’s te veroordelen?”, “God kijkt met liefde naar elke mens” en “het Celibaat is geen dogma” liet de paus eerder optekenen. Uitspraken waarmee hij tegen heel wat conservatieve schenen schopte maar waardoor hij ook bewierookt werd door een groot deel van de wereldbevolking. Het is duidelijk: paus Franciscus I is een echte @pontifex, wat zoveel betekent als bruggenbouwer.
2. Malala Yousafzai (Pakistan/Groot-Britannië)
Het verhaal van de Pakistaanse Malala Yousafzai is even schrijnend als bewonderenswaardig. Yousafzai blogde in 2009 als jong tienermeisje al voor de BBC over de heerschappij van de conservatieve Taliban en hun onderdrukking van vrouwen in Pakistan. In 2012 kreeg de dan 15-jarige activiste, die ijvert voor onderwijs voor meisjes, een kogel door het hoofd geschoten door een lid van de Taliban. Wonderwel overleefde Yousafzai de aanslag, waarna ze verhuisde naar Groot-Brittannië.
In de jaren die volgden, groeit Yousafzai uit tot een boegbeeld voor gelijke rechten voor kinderen (jongens én meisjes) overal ter wereld. Ze sprak de VN toe en wijst hen op hun verantwoordelijkheden. Ondanks de aanslag en het feit dat de Taliban een prijs op haar hoofd heeft geplakt, spreekt Yousafzai zonder wrok. In oktober 2013 verklaart ze in een interview met de BBC dat een goede dialoog met de Taliban de enige weg naar vrede is. Diezelfde maand nog ontvangt ze van de EU de Sacharovprijs voor vrijheid van denken, een prijs voor voorvechters van mensenrechten.
Dit jaar werd Malala ondermeer genomineerd voor de Kindernobelprijs, maar nu dus ook voor de enige echte Nobelprijs voor de Vrede.
3. Denis Mukwege (Congo/België)
Gynaecoloog Denis Mukwege moest in 2012 halsoverkop zijn thuisland Congo ontvluchten nadat hij thuis een aanval van vier gewapende bendeleden overleefde. Tot voor de aanval was Mukwege directeur van het Panzi-ziekenhuis in Oost-Congo. Tijdens de Congolese burgeroorlog (1994- heden) behandelde hij er duizenden vrouwen die het slachtoffer waren van verkrachting door Congolese bendes.
Twee jaar geleden wees Mukwege de internationale gemeenschap en de Congolese overheid nog met de vinger voor hun inactiviteit in het hele conflict. Mocht Mukwege, die het als gynaecoloog al meermaals opnam voor ‘zijn’ vrouwen, de Nobelprijs in de wacht slepen, dan hangt er ook een Belgisch geurtje aan die medaille. Mukwege kreeg na zijn vlucht uit Congo namelijk asiel in België.
4. Edward Snowden (VS/Rusland)
Toen in juni 2013 spionageactiviteiten van de Amerikaanse veiligheidsdienst NSA lekten, stond de wereld op zijn kop. Hoe konden de VS hun (voornamelijk Europese) vrienden zo liggen hebben gehad? Het was ex-CIA/NSA-medewerker en klokkenluider Edward Snowden die de kat de bel aanbond. De informatie die hij wist los te peuteren (met hulp van enkele onoplettende NSA-medewerkers), sluisde hij door naar journalisten van The Washington Post en The Guardian.
Toen de gevoelige info ook daadwerkelijk gepubliceerd werd, zat Snowden al een tijdje in Hong Kong. De FBI dreigde immers de klokkenluider te arresteren wegens spionage. Later zou Snowden naar Moskou vluchten, alwaar hij nog steeds verblijft.
Sinds Snowdens onthullingen is het geloof in privacy niet meer de rotsvaste zekerheid die het geweest is. In de jaren na de ‘Snowden Leaks’ kwamen steeds meer verdoken praktijken naar boven. Zo ontdekte Duits bondskanselier Angela Merkel dat haar telefoon eveneens het slachtoffer van afluisterpraktijken was en ook internetreuzen als Google en Facebook werden aan de tand gevoeld.
Edward Snowden schudde een wereld die vergeten was dat privacy geen vanzelfsprekend recht is, wakker. Eind september ontving de klokkenluider van The Guardian al een alternatieve Nobelprijs waaraan geen geldbedrag verbonden is. Vrijdag zal blijken of Snowden ook de officiële Nobelprijs in de wacht sleept.
© 2014 – StampMedia – Jef Cauwenberghs
Dit artikel werd gepubliceerd door deredactie.be op 09/10/2014
