110 jaar geleden ontstond het feminisme in zijn meest extreme vorm. In 1903 richtte de Britse suffragette Emmeline Pankhurst de Women’s Social and Political Union op, dat op een erg radicale manier kiesrecht voor vrouwen probeerde te verkrijgen. Daardoor werden suffragettes soms terroristen genoemd.
Suffragettes (afgeleid van het Engelse woord 'suffrage', wat kiesrecht betekent; nvdr) gingen heel ver in hun strijd om kiesrecht te verkrijgen. Ze ketenden zich vast aan het hek van het parlementsgebouw, gooiden winkelruiten in, staken belangrijke brieven in brand en goten zuur in stembussen om de stemmen onleesbaar te maken. In april 1913 werd Pankhurst tot drie jaar gevangenis veroordeeld nadat ze een (mislukte) bomaanslag op de Britse minister Lloyd George had gepleegd.
Belgisch feminisme
Vandaag strijden Belgische vrouwen nog steeds voor gelijkheid, al is hun geschiedenis vredelievender dan die van de suffragettes. Marie Popelin, de eerste vrouwelijke doctor in de rechten, werd als advocate aan de balie geweigerd. Uit protest richtte ze in 1892 de eerste feministische organisatie in België op, La Ligue belge du Droit des Femmes. Speerpunten waren de economische en burgerrechtelijke emancipatie. Pas als die verworven zijn, heeft stemrecht voor vrouwen zin, luidde het.
In die periode werden er in de politiek heel wat spelletjes gespeeld met het vrouwenstemrecht. Soms werd het volledig afgevoerd, soms werd het als strategie gebruikt om stemmen te winnen. Pas in 1948, na de doorvoering van onder andere het stemrecht voor vrouwen op gemeentelijk niveau in 1919, trad de wet voor volledig vrouwenkiesrecht in werking.
Bijna (maar nog niet helemaal)
Toch blijven vrouwen nog steeds ondervertegenwoordigd in de politiek. De provincie- en gemeenteraadsverkiezingen van 2012 toonden aan dat 80% van de lijsttrekkers een man was. De Vlaamse vrouwenbeweging Femma besloot daarom actie te ondernemen. Begin oktober overspoelde een breiguerrilla heel Vlaanderen. Doel van de actie was om zo veel mogelijk mensen aan te sporen om op 14 oktober op een vrouw te stemmen.
De resultaten daarentegen, vielen een beetje tegen. “Ten overstaan van de verkiezingen in 2006 stijgt het aantal rechtstreeks verkozen vrouwen van 34% naar 36%. Toegegeven, dat is geen fenomenale sprong voorwaarts”, schreven Vera Claes en Els Van Hoof in een opiniestuk. Claes, nationaal secretaris bij de sociaal-culturele beweging zij-kant van de sp.a en Van Hoof, algemeen voorzitster van Vrouw & Maatschappij, zijn al bij al toch tevreden met het resultaat. “We zijn er bijna (maar nog niet helemaal)”, kopte hun stuk.
Equal Pay Day 2013
Zij-kant zet zich hard in voor ‘een evenwichtige participatie van vrouwen en maatschappij’. Zo is de beweging onder andere bekend door haar jaarlijkse initiatief Equal Pay Day, waarbij aandacht geschonken wordt aan de loonkloof tussen mannen en vrouwen. De achtste editie van Equal Pay Day vindt plaats op 20 maart 2013 en volgt op de editie die een belangrijke doorbraak opleverde. Op 8 maart 2012 werd een wetsvoorstel goedgekeurd om de loonkloof tussen mannen en vrouwen aan te pakken.
"De wet bestaat uit drie aspecten", legt Evi Geypen, stafmedewerker bij zij-kant, uit. "Je hebt de bemiddelaar, de sociale balans, waarbij loongegevens geanalyseerd worden, en ten slotte de functiewaarderingen en classificaties. Dat laatste aspect bevordert de neutrale en objectieve beschrijvingen van een functie. Zo kan de niet-neutrale functieomschrijving ‘poetsvrouw’ bijvoorbeeld tot een lager loon en een lagere functiewaardering leiden."
Toch is er ondanks die wet nog een lange weg af te leggen. In de wet zit namelijk nog geen sanctioneringmechanisme. Ondanks de bereidwilligheid van de bedrijven om het probleem aan te pakken, wachten die op richtlijnen van de overheid omdat er nog geen modellen zijn om na te volgen. "De wet is een grote stap vooruit, maar het zal nog wel enkele jaren duren voor het loon volledig gelijk is", besluit Geypen.
© 2013 - StampMedia / Lessius Antwerpen - Eline Verdegem
Dit artikel werd gepubliceerd door Nieuws.be op 29/01/2013
