Sigmar Polke herleeft in Alibis, leve Sigmar Polke!

Alibis toont nog tot en met 5 juli het werk van Sigmar Polke in het Ludwig Museum in Keulen. Polke (1940-2010) was één van de belangrijkste kunstenaars van de laatste decennia. Hij gebruikte een verscheidenheid aan materialen en technieken, terwijl de problematieken van de twintigste eeuw de leidraad in zijn werk vormden.

Sigmar Polke is een Poolse kunstenaar die toen hij twaalf was van Oost naar West-Duitsland emigreerde. Hoewel hij van Poolse afkomst was, gaat zijn werk voornamelijk over het groeiende kapitalisme in het Westen en de Koude Oorlog. Zijn werk valt daarom onder het ‘kapitalistisch realisme, een de Duitse aanhanger van de popart. Polke is vooral bekend door het veelzijdig gebruik van verschillende materialen en chemische processen. 

Fragment uit Den Berliner Fenster (1969), een film van Sigmar Polke over de scheiding van het oosten en het westen (Foto © Liesbeth Knaeps)

Veranderde kleuren

Sommige van zijn werken evolueren nog steeds. De cycles of six parts, die hij maakte voor de Biennale in Venetië, bijvoorbeeld. Zes grote panelen die door het gebruik van zilveroxide en poederpigment, een chemisch proces veroorzaken, waardoor ze na 30 jaar nog steeds van kleur veranderen.

Een van de zes werken van de ‘cycles of six parts', deel van de vaste collectie in het Abteiberg Museum in Mönchengladbach. (Foto © Liesbeth Knaeps)

De panelen zijn te vinden in het Abteiberg Museum in Mönchengladbach, op een uurtje rijden van Keulen en een echte aanrader. “Mensen uit de buurt komen hier meestal tijdens het weekend een uurtje bezinnen”, vertelt de gids van het Abteiberg Museum. “De werken zijn zeer hypnotiserend.” 

“Keine fotos bitte”

Na het het vallen van de muur, zou je denken dat Duitsland veel vrijer en losser is geworden. Maar iedere keer ik een Duits museum binnenstap, voel ik me bekeken, ook in het Ludwig Museum. “Keine fotos bitte, no pictures”, klinkt nog als weerklank van het strenge Duitsland van vroeger. Hoewel ik mezelf aangeef als pers, krijg ik alsnog een lijst met werken die ik zeker niet mag fotograferen. Vervelend, maar ik leg me er bij neer. 

Eén van deze werken is die met de impressionante watchtowers, een herinnering van de concentratiekampen. Maar er zijn ook handen te zien met een Sonderausweis, een soort identiteitskaart dat werd gebruikt in Oost-Duitsland.

Het geeft een duidelijk voorbeeld van de verdeelde Duitse maatschappij, die Sigmar Polke in beeld wilde brengen. Polke behandelde in zijn werk de evolutie van de West-Duitse cultuur die getekend werd door de Koude Oorlog, de strijd tussen het kapitalisme en het communisme en de naweeën van het nazisme.

Experimenteel

Met Pappologie trachtte Polke met het gebruik van banaal materiaal de nadruk te leggen op de betekenis die achter het werk schuilt. Letterlijk betekent het ‘kartonologie’. Het gaat over de organisatie van de Duitse naoorlogse onderhandelingen, de erfenis van het nationalisme, haar gewelddadige recente verleden en het nationale trauma. Als je verder kijkt zie je ook de donkere kant van het werk: hoe de nazi’s rassen verdeelden, volgens de theorie van ‘Übermensch’ en ‘Untermensch’.

'Pappologie’ (Foto © Liesbeth Knaeps)

Wat het meeste bijblijft, is het werk Bowery. Het is een reeks foto’s van een wijk in New York, waar veel bedelaars en armen leefden. Polke experimenteerde met processen in de donkere kamer, zodat iedere foto of print uniek en een kunstwerk op zich is.

Polkes werken zijn zeer veelzijdig. Geen enkel materiaal, geen enkele kunstvorm is voor hem te min. Doorheen de twee tentoonstellingen vind zijn allerlei films te vinden, waarin je hem aan het werk ziet. Alles staat in teken van de kunst.

Meer foto's van de tentoonstelling:

https://www.flickr.com/photos/stampmedia/sets/72157651912277486/

© 2015 – StampMedia – Liesbeth Knaeps