Angst is een slechte raadgever. Het is een populaire uitspraak. Maar is dat eigenlijk wel zo? Of kan angst ook tot iets positiefs leiden?
“Angst is een natuurlijke emotie en is een hele normale reactie op gevaar. Het is een signaal dat ervoor zorgt dat je lichaam in beweging komt om gevaar te bestrijden of om te vluchten”. Aan het woord is Koen Schruers, psychiater aan de Universiteit van Maastricht: “We maken er zelf iets negatiefs van.”
Ongrijpbaar
Angst kan, hoe gek het ook klinkt, verrijkend zijn. “Het kan gevoelens, emoties, dromen en gedachten met zich mee brengen die bijdragen aan een rijker emotioneel leven”, vertelt Leslie Hodge, psycholoog en auteur van het boek Verborgen Kopzorgen. “Zonder angst zou het leven als saai, rechtlijnig en vlak ervaren worden.”
Situaties die als moeilijk of dreigend overkomen, moet je aanpakken adviseert Schruers. “Je moet dat gradueel op je eigen tempo doen”, voegt Hodge toe. “Als je één keer de stap hebt gezet om de confrontatie aan te gaan, moet je dat blijven doen. Dan merk je dat de angst steeds minder wordt.”
In de praktijk
Op het eerste gezicht is er niets te zien aan Anna en Sophie. Toch werd hun leven beheerst door een angststoornis. Hoewel dat een zware periode voor hen was, hebben ze dankzij hun angststoornis hun leven veranderd.
Sophie is modeontwerpster en heeft een eigen plantenbedrijf. Ze is creatief en ondernemend, ook al kampt ze vanaf jonge leeftijd met faalangst. “Op het einde van mijn studie Fashion Design kreeg ik er steeds meer last van. Na mijn afstuderen kreeg ik de kans om mee te doen aan de Amsterdam Fashion Week. Dat wilde ik graag heel goed doen en ik werd steeds meer perfectionistisch. Ik was bang om te falen, dat het niet goed genoeg zou zijn. Op een gegeven moment werd haast alles me teveel en wilde ik alleen maar in bed liggen. Dat was vluchtgedrag waardoor mijn angsten alleen maar groter werden.”
Door mijn paniekstoornis heb ik moeilijke keuzes gemaakt.
Sophie’s faalangst zorgde er uiteindelijk voor dat ze een burn-out ontwikkelde. Daardoor kon ze een tijdje helemaal niets meer en had ze nergens nog plezier in. “Maar dat heeft er ook voor gezorgd dat ik de tijd nam om stil te staan en na te denken over wat ik wilde halen uit het leven”, vertelt Sophie. “Ik ben opnieuw gaan ontwerpen, alleen ditmaal op mijn eigen manier. Zonder modeshows, die die ik ervaar als grote, lege gebeurtenissen waarbij niemand aandacht heeft voor de collectie en het verhaal. Ik pak het nu veel kleiner aan en focus me op dingen die ik leuk vind. Mijn faalangst zit zo ingebakken dat ik soms weer tegen dezelfde dingen aanloop. Maar nu herken ik de signalen en weet ik dat ik het anders moet aanpakken.”
Anna’s angststoornis kwam niet meteen aan het licht. “Ik was futloos, had warmtaanvallen en was vaak duizelig. Ik dacht dat het gewoon een griepje was.” Na verschillende doktersbezoeken bleken de symptomen niet lichamelijk. “Ik was lichamelijk kerngezond, maar de klachten werden alleen maar erger. Ik begon te hyperventileren en kon slechts twee tot drie uur slapen. Ik wilde niet graag alleen zijn of activiteiten buitenshuis doen.” Een paniekstoornis bleek de oorzaak.
Uiteindelijk kwam Anna op de crisisdienst terecht, waar ze geholpen werd om zowel fysiek als mentaal beter te worden. “Tijdens gesprekken met de psycholoog kwam ik tot het besef dat ik over mijn schaamte heen moest stappen en de moed moest vinden om mijn leven terug op te bouwen. De paniekaanvallen bleven komen, maar ik merkte dat het na een tijd afnam. Wanneer ik me weer angstig begon te voelen, kon ik er telkens beter mee om.”
“Door mijn paniekstoornis heb ik moeilijke keuzes gemaakt. Het was tijd om mijn leven en carrière te veranderen. Met een oud-collega ben ik een bedrijf in jams en chutneys gestart. Die uitdaging en het feit dat ik mijn eigen baas ben, heeft ervoor gezorgd dat ik weer een gevoel van controle heb. Ik heb geleerd dat je uit een diep dal toch kan opklimmen naar iets moois.”
© 2016 – StampMedia - Tekst: Isabelle Van Orshaegen en Marian Van Sprakelaar & Foto: Liesbeth Knaeps
Dit artikel werd gepubliceerd door Allesoverjeugd.be op 08/07/2016
Dit artikel werd gepubliceerd door De Beiaard op 19/08/2016, Kat. 2, P.8-9
Dit artikel verscheen eerst in de PIDMAG jg.5, nr 15, p. 10
Dit artikel werd gepubliceerd door WAT WAT op 01/10/2018
