Vroeger was alles eenvoudiger. Dat horen we vaak van onze ouders, maar nu blijkt het ook op te gaan voor fenomenen die deel uitmaken van onze eigen leefwereld als jonge mensen. Neem nu zoiets als overspel. Je partner bedriegen door te kussen of seks te hebben met iemand anders is voor de meeste mensen de hoogste vorm van verraad in een liefdesrelatie. Maar dankzij sociale media zijn er vandaag een heleboel nieuwe manieren bijgekomen om vreemd te gaan, en die hoeven niet allemaal per sé fysiek overspel in te houden. Microcheating zijn allemaal kleine manieren om vreemd te gaan zonder effectief overspel te plegen.
Microcheating gebeurt voornamelijk online: het is een opeenvolging van kleine dingen die erop wijzen dat één van beide partners zich emotioneel of fysiek bindt aan iemand anders. Dat kan zijn door stiekem met die persoon op sociale media te chatten, zijn of haar naam onder een code in je telefoon op te slaan, of wanneer je doet alsof je huidige relatie niet zo veel voorstelt. “Twintig jaar geleden kon je natuurlijk ook met een ongepast briefje iemand buiten je relatie verleiden, maar in dit digitale tijdperk zijn de mogelijkheden eindeloos”, zegt klinisch seksuoloog en relatietherapeute Sybille Vanweehaeghe.
Microcheating kan van koppel tot koppel variëren. “Hoe je het invult, hangt af van wat je als koppel als vreemdgaan definieert. Dat gaat van chatten met vreemden en het gebruiken van datingapps tot het liken van bepaalde foto’s en het bezoeken van pornosites”, stelt Vanweehaeghe. “Het probleem bij microcheating is dat het pas besproken wordt op het moment dat het uitkomt. Er zijn in relaties vaak onuitgesproken afspraken over wat wel en niet kan. Wanneer jouw idee van vreemdgaan niet overeenkomt met dat van je partner of de afspraken niet nageleefd worden, kan je in een situatie van microcheating terechtkomen.”
“Hoewel fysiek bedrog dikwijls nog gezien wordt als de hoogste vorm van verraad, denk ik dat emotioneel overspel een even grote impact kan hebben op een relatie. Koppels werken sowieso al lang en hard en hebben vaak maar weinig tijd voor elkaar. Wanneer je partner dan ook nog eens tot ’s nachts het internet zit af te schuimen en met vreemden chat, kan dat heel zwaar zijn voor de ander. Het vertrouwen en de emotionele band van het koppel wordt op die manier beschadigd, ook al is er nooit sprake geweest van fysiek overspel.”
Troy (18) en Sanne (17) vormen sinds zeven maanden een koppel. Ondanks hun prille liefde weten ze beiden wel wat ze willen in een relatie. En vooral: wat ze niet willen. “Sommige mensen zeggen niet dat ze in een relatie zitten, terwijl dat wel het geval is”, vertelt Sanne. “Ik zou gekwetst zijn mocht Troy dat doen. Met iemand anders chatten vind ik minder een probleem, zolang je er maar eerlijk over bent. Ik ben er wel gerust in dat Troy niet over een grens gaat. In onze relatie is vertrouwen zeer belangrijk, omdat we best ver van elkaar wonen."
Maar wat als het nog subtieler gebeurt, bijvoorbeeld door een persoon onder een valse naam in je telefoon te zetten? Troy: "Voor mij betekent dat dat je iets te verbergen hebt. Een foto van een andere jongen liken op Instagram is dan weer helemaal geen probleem.”
"Soms gaat het er ook wel over", zegt Sanne. "Er zijn meisjes die helemaal gek worden als hun lief een bikinifoto van een andere vrouw liket. Dat slaat toch nergens op? Kun je dan nog spreken van een gezonde relatie?”
Tirzah (17), Mila (17), Mees (17) en Danette (17) hebben nog nooit een relatie gehad. Toch weten ze hoe ze door hun toekomstige partner behandeld willen worden. “Mocht mijn vriend foto’s van een ander meisje liken, zou me dat niks uitmaken”, zegt Mees. “Maar comments zoals ‘lekker ding’ hoeven natuurlijk ook weer niet. Dat zou ik nogal respectloos vinden.” Mila: “Je vrienden kunnen die reacties ook zien en dat komt heel vreemd over. Je maakt je partner er belachelijk mee.”
Voor Danette is het emotioneel bedrog nog erger dan het fysieke aspect. “Ik vind microcheating nog geniepiger dan fysiek vreemdgaan. Als je een fout maakt op een dronken nacht is dat iets heel anders dan een geheime online relatie die al weken aansleept.”
Wat doe je dan best als je in een vaste relatie zit? Geef je elkaar vrijheid in je relatie of beperk je die door afspraken te maken over wat wel of niet kan op sociale media? Volgens Tirzah is het een kwestie van compromissen sluiten. “Ik wil altijd zelf kunnen beslissen wat ik doe, maar ik begrijp ook dat er grenzen zijn aan je vrijheid binnen een relatie. Je moet rekening houden met elkaar, zonder elkaars vrijheid volledig weg te nemen.”
Jordan (24) en Lina (24) zijn al drie jaar samen en weten goed van elkaar wat wel of niet door de beugel kan. “Wij hebben in het begin van onze relatie al besproken wat we wel en niet oké vinden”, zegt Lina. “Ik vind het belangrijk om daarover zo snel mogelijk te communiceren. Zeker in tijden waar sociale media het moeilijk kunnen maken om iemand te vertrouwen. Gelukkig lagen onze definities van vreemdgaan dicht bij elkaar, dat maakt dat eerste gesprek een stuk makkelijker.”
“Fysiek bedrog blijft voor mij het ergste”, zegt Jordan. “Maar ook stiekem met een ander chatten zie ik als vreemdgaan. Dat is voor mij ook een reden om de relatie te beëindigen.”
Lina is het daar volledig mee eens. “Als hij constant zou chatten met een ander meisje, weet ik genoeg. Voor mij is dat even erg als iemand anders kussen. Dan kan ik je nooit meer vertrouwen.”
Ook fantaseren of dagdromen over een andere persoon is voor het koppel een brug te ver. “Soms komt dat spontaan in je hoofd op, maar als je bewust fantasieën over een ander hebt, vind ik dat wel gek”, zegt Jordan. “Waar ik ook moeite mee zou hebben zijn gekke reacties onder foto’s van mannen met ontblote bovenlijven. Gelukkig voor mij valt Lina op mannen met een buikje en laten al die staalharde abs haar koud.” (lacht)
Stephanie (31) en Joran (25) zijn vrienden en hebben in het verleden al wel eens te maken gekregen met jaloezie van hun ex-partners. “Aangezien ikzelf met fotografie bezig ben, volgde ik heel wat fotografen op Instagram,” begint Joran. “Die posten wel eens foto’s van mooie vrouwen. Mijn ex-vriendin vond het niet leuk wanneer ik die foto’s likete. Ik begrijp niet dat je daar zo jaloers op kan zijn. Ik heb proberen uit te leggen dat ik die beelden vooral gebruik voor inspiratie. Ze probeerde het te begrijpen, maar ik merkte dat ze zich er toch niet volledig comfortabel bij voelde. Uit respect voor haar ben ik toen vrijwel gestopt met Instagram.”
Een foto van een andere vrouw liken is ook voor Stephanie het minste van haar zorgen. Ze zou het zelfs niet erg vinden als haar partner contact zou opnemen met een ex. “Als mijn partner wil afspreken met zijn ex zou ik vragen of ik een keertje mee kan komen. Als ze uitsluitend vrienden zijn, mag dat geen probleem vormen. Volgens mij kan de reactie van je partner op die vraag veel zeggen over zijn intenties. Het komt eigenlijk allemaal neer op een open communicatie. Ik vind het belangrijk om nog vrijheid te hebben in een relatie. Als je elkaar bepaalde vrijheden ontzegt, zal zowel je partner als jijzelf daar niet gelukkiger van worden.”
Mathieu (19) heeft door vorige relaties een heel duidelijk beeld van wat overspel inhoudt. Reageren op een foto of persoonlijke details delen kan hij tolereren. Maar een partner die liegt over haar relatiestatus of actief is op datingapps, zijn voor hem wel redenen om de relatie te beëindigen. “Ik heb in een vorige relatie al meegemaakt dat mijn lief heel beschermend was over haar gsm”, vertelt hij. “Ik voelde mij daar echt niet goed bij, want dat blijft je de hele tijd bezighouden. Als ze dan ze na een avond uitgaan veel nieuwe volgers had, ging ik die opzoeken en vroeg ik zelfs aan vrienden of ze die volgers kenden. Als ik de kans had, had ik het ook gedurfd om zelf in haar telefoon te kijken, maar dat heb ik uiteindelijk niet gedaan.”
De grens blijft wel moeilijk te bepalen, zo zijn seksuele fantasieën voor hem helemaal geen probleem. “Je kan daar soms niets aan doen, dat gebeurt gewoon. Ik heb ooit gedroomd dat ik de nacht doorbracht met een meisje dat ik niet eens knap vond. Die dromen en fantasieën betekenen niets. Gevoelens hebben voor een ander is dan weer iets anders. Maar eigenlijk kan je ook daar niets aan doen. Alleen is dat voor mij een stap te ver, omdat het zoveel pijn doet.”
