Groen is groen. Zoveel is zeker. Kopen of verkopen: niets is zo trendy als een groen imago. Het verkleinen van onze ecologische voetafdruk is tegenwoordig big business. Maar is die groene gedachte wel zo onschuldig groen als ze beweert?
Groene thema’s zijn hot. Je kan geen krant openslaan of je wordt met je neus op de feiten gedrukt: het klimaat verandert, de polen smelten weg, de afvalberg wordt groter. Zelfs de oplossingen voor al dat onheil worden ons door de media om de oren geslingerd: wat we nodig hebben is duurzame energie, een verlaging van de CO2-uitstoot, een verantwoord milieubeleid. Kortom: een milieubewuste consument die de juiste keuzes maakt.
Greenwashing
Producenten hebben er dus alle baat bij om ons te laten geloven dat hun product groen, milieubewust en onschuldig is. Voor deze taak werd zelfs een nieuwe term bedacht: greenwashing. Producenten en leveranciers meten zich een milieuvriendelijk imago aan zonder dat dit wetenschappelijk onderbouwd is. Een simpele marketingtechniek die hun product een groener en milieubewuster imago bezorgt. Moeilijk hoeft het niet te zijn. Een eenvoudige sticker met eco, gerecycleerd of klimaatvriendelijk volstaat al om de omzet te laten stijgen. Of wenst u de consument te overtuigen met een opvallend groen logo van een onbekende organisatie dat u netjes op uw verpakking drukt? Misschien dacht u er zelfs aan uw reclameboodschap op te smukken met de resultaten van een wetenschappelijke studie die geen mens kan natrekken? Om het even op welke manier, een groene wasbeurt garandeert een succesvolle verkoop.
Naar Mexico op vakantie
Dat deze marketingtechnieken zo veel consumenten om de tuin kunnen leiden, is toch vrij merkwaardig. Vinden we niet allemaal van onszelf dat we kritische consumenten zijn? Dat we die melige verkoopspraatjes doorzien? Het plaatsen van zonnepanelen, het aankopen van biologische groenten, de aanschaf van een hybride wagen, het gebruiken van groene ecologische wasmiddelen: het zijn de bewijzen dat we als consument vol goede bedoelingen zitten. We zijn immers allemaal bereid de groene gedachte wat meer bewust toe te passen. Maar waarom geloven we zo gauw dat al deze producten zo groen zijn als ze beweren? Is het een kwestie van gemakzucht? De producenten weten het al lang: groen is het toverwoord waarmee we ons geweten sussen. We doen onze boodschappen met de fiets, maar trekken elk jaar naar Mexico op vakantie.
Hybride auto's
Van ons zwakke geweten maakt de industrie gretig gebruik. Een blikje frisdrank dat als fruit aan de boom hangt. Een hybride auto waar bloemen de uitlaat verlaten in plaats van CO2-gassen. We slagen er niet meer in de groene bedrijven van de grijze te onderscheiden. En toch, zoals het witwassen van geld niet zonder risico is, is ook het groen maken van producten niet zonder gevaar. Elk bedrijf heeft nu eenmaal een imago. Een slecht imago raak je maar moeilijk kwijt en het bemoeilijkt bovendien de verkoop. Beweren dat je duurzaam bezig bent zonder concrete bewijzen, hoe klein die ook zijn, brengt risico’s met zich mee. Een klacht of insinuatie kan gauw grote gevolgen hebben in een wereld waar een druk op de knop informatie wereldwijd kan verspreiden. Een bedrijf dat zijn groene resultaten en duurzaamheid tastbaar kan bewijzen zal er uiteindelijk sterker uitkomen.
De groene hype
Studente Floor Veer bewees in 2009 met een studie dat greenwashing ook positieve kanten heeft. Zowel de consument als de producent zouden elkaar beïnvloeden en zo de groene gedachte trendy houden. Door dag in dag uit geconfronteerd te worden met de groene hype zouden we ons als consument uiteindelijk groen gaan gedragen. Greenwashing zou het milieubewustzijn van de consumenten vergroten. Anderzijds bepaalt de consument wat er op de markt komt. Stijgt de vraag naar groene producten, dan wordt het aanbod groter. Bedrijven blijven dus investeren in duurzame producten en door de stijgende vraag zal het productieproces zelfs efficiënter en milieubewuster verlopen.
Welke mechanismen de ecologische thema’s ook in stand houden, van het grootste belang is dat we inzien dat de groene gedachte te kostbaar is om als een marketingtechniek te worden gebruikt. Laat ons van groen geen kortstondig modeverschijnsel maken. Een groene hype is enkel een doekje voor het bloeden.
© 2011 - StampMedia - Tess Dejonckheere, Junior Journalist in Reeks 4 (derde graad secundair onderwijs)
StampMedia publiceert deze artikels in het kader van de Junior Journalist-wedstrijd, georganiseerd door het Davidsfonds. Aan de voorronde van deze wedstrijd namen meer dan 35.000 jongeren uit meer dan 750 scholen deel. Het resultaat: evenveel schitterende verhalen, interviews en opiniestukken rond het thema milieu – natuur - ecologie. Maar liefst 195 Davidsfonds afdelingen organiseerden een lokale voorronde waarin jonge schrijvers streden om de overwinning in hun leeftijdscategorie. Uit de 299 lokale winnaars koos een nationale jury van bekende schrijvers (o.m. Dirk Bracke en Gerda Van Erkel) en journalisten (o.m. Stef Wauters en Goedele Wachters) dé Junior Journalisten van 2011.
