Latino is een term die refereert aan een nieuwe bevolkingsgroep die is ontstaan in ons trieste verleden van kolonisatie door Spanjaarden, Fransen en Portugezen. Het is een geschiedenis van verkeerd begrepen termen.
In 1492 ontdekte en koloniseerde Christoffel Colombus de Dominicaanse Republiek. Hij gaf het eiland de naam La Isla de Española, het eiland van Spanje. Daarvoor leefden er enkel de Taíno, een inheems volk dat de gebieden rond de Caraïben bevolkte. De slavenhandel in deze Spaanse kolonie had een grote invloed op de ontwikkeling van het eiland. Het was voor handel en de verdere ontdekking van Amerika een belangrijk knooppunt met Europa geworden. Al snel werd Santo Domingo de hoofdstad van het eiland en het centrum van de administratie die de slavenhandel en de exploitatie van het gebied en de mensen ruggesteunde.
De kolonisatie en de komst van Columbus zorgden ervoor dat de Spanjaarden zich met de lokale Taino inlieten. Toen daar rond 1502 ook nog eens Afrikaanse slaven bijkwamen, vormden het land en het volk van de Dominicaanse Republiek bijna letterlijk een nieuwe wereld.
Tegenwoordig bestaat de bevolking voor het grootste deel uit mestissos of mezclados. Die bevolkingsgroep komt voort uit een mix van de Taíno, Afrikanen en Spanjaarden.
Ongeveer een kwart van de Dominicanen zijn witte nakomelingen met een Spaanse afkomst. Zo’n elf procent zijn morenos of zwarten die afstammen van Afrikaanse slaven.
Buitenechtelijke kinderen
In de Dominicaanse Republiek werden de Taíno-vrouwen herhaaldelijk verkracht en vermoord door de Spaanse conquistadores. Daardoor ontstond een nieuwe bevolkingsgroep: de mulattos. Mulatto is een term die refereert aan een gruwelijke geschiedenis en betekent letterlijk bastardos, een buitenechtelijk kind in het Spaans. Zij werden geboren uit verkrachtingen. De meesten hadden geen moeders en waren anders dan hun Spaanse vaders. Zijn waren noch wit, noch Taíno, maar behielden wel een sterke inheemse invloed. De Taínos zelf werden uiteindelijk volledig uitgemoord.
Metisso
De Mulattos mengden zich nadien verder met ofwel de witte Spaanse conquistadores, ofwel de Afrikaanse slaven. Daarnaast ontstonden er ook metissos. Bij een metisso spreekt men niet meer over een buitenechtelijk kind, maar gaat het over een kind dat tijdens een huwelijk of liefdesrelatie is verwekt. Metissos zijn een mengeling van Spaanse genen met Taínobloed en vervolgens meer Spaanse genen of “extra” Afrikaanse afstamming.
De mulattos die zich hebben gemengd met de Afrikaanse slaven hebben oorspronkelijk een Afrikaanse naam of familienaam, maar die hoor je bijna niet meer in de Dominicaanse Republiek. Dat wijst erop dat de vermenging van bevolkingsgroepen zich ver heeft doorgezet.
Mezclados zijn dan weer mensen die geboren zijn uit twee bevolkingsgroepen of meer. Hier kan de vader van Afrikaanse en de moeder van Europese oorsprong zijn, of andersom. Het hoeft ook niet per se wit of zwart te zijn. Een Mezclado kan ook Russisch, Aziatisch of Arabisch zijn.
Latino’s, tot slot, hebben de kenmerken van alle eerder besproken groepen. De groep is een verzamelnaam voor mulattos, metissos en mezclados.
Latinos of hispanos dragen de hele geschiedenis van de kolonisatie met zich mee. Ze hebben een etnische, historische of culturele band met de voormalige Spaanse, Portugese en Franse koloniën. Latinos komen uit het continent Latijns-Amerika en hebben doorgaans een Spaanse naam en spreken Spaans, met enkele uitzonderingen voor landen die gekoloniseerd zijn door de Portugezen en Fransen.
Dat we de verschillende bevolkingsgroepen, mulattos, metissos, mezclados en latinos, vandaag uit hun oorspronkelijke context hebben gehaald, en ze door elkaar gebruiken of er een andere betekenis aan geven, is jammer. Zo wordt bijvoorbeeld voor een gemengde nakomeling van Afrikaans – Europese ouders ten onrechte de term mulat gebruikt, terwijl het mixed zou moeten zijn. Die termen hebben een oorspronkelijke geschiedenis en die kunnen we niet zomaar verwijderen of van betekenis veranderen.
Bindende identiteit
Ik krijg vaak de vraag “Maar wat zijn latino’s nu”? Of de opmerking “Je bent eigenlijk een mulatje, je lijkt op een metisse.” “Hoe komt het dat latino’s zo verschillen?”
Ik merk dat velen niet weten wat de term latino betekent, of vanwaar hij komt. Noch kennen ze de trieste geschiedenis van de Dominicaanse Republiek en de rest van Latijns-Amerika.
Zelf latina zijnde, kan ik daar het volgende over zeggen: we kunnen we ons niet indelen in één specifieke bevolkingsgroep omdat we de andere etniciteiten dan zouden ontkennen. Zelfs als de etniciteit van een latina of latino niet duidelijk af te lezen valt aan zijn of haar gezicht, zit onze afkomst wel degelijk vervat in onze genen en in ons bloed. We zijn soms een mengeling van Taíno, Spanjaarden en Afrikanen. Vergeet onze geschiedenis niet. Een waarin de oorspronkelijke cultuur werd gestolen en een nieuwe werd gemaakt van stukjes en beetjes van drie verschillende bevolkingsgroepen. We zijn dus niet honderd procent het één, of honderd procent het ander.
Maar dat is juist onze identiteit. Dat is wat ons bindt.
Dit artikel werd gepubliceerd door MIRARI op 15/12/2020
