Koen De Vylder roept in een open brief Vlaams minister Steven Vanackere (CD&V) op tot meer gespecialiseerde hulpverlening voor 18-plussers met complexe problemen. Het gebrek hieraan kost namelijk mensenlevens.
Beste Minister,
Ik weet dat u niet graag hebt als ik zeg dat het soms erg gesteld is met onze maatschappij. Dat weet u als stedeling en mens van de wereld ook. U wilt voorstellen tot oplossing. Hier is er één voor een prangend probleem.
Naar aanleiding van het overlijden van een 19-jarige cliënte (laten we haar 'M' noemen) van ons Jongerenadviescentrum verschijnt er vandaag een artikel in Knack. Dit artikel beschrijft het schrijnende onvermogen van de hulpverlening om jongeren zoals M op een adequate manier te ondersteunen. Een terugblik op haar leven: M was licht mentaal gehandicapt en had ernstige psychische en familiale problemen. M werd opgevangen in een pracht van een pleeggezin dat op een bepaald moment de grens van ondersteuning had bereikt. M was jong, wou vrij zijn, zelf een lief kiezen en was de hulpverlening moe. M was te moeilijk voor de psychiatrie en te moeilijk voor de gehandicaptenvoorzieningen. Dus leefde M op straat. Ze werd door het JAC voor enkele nachten verwezen naar opvang in de thuislozenzorg. Een jongerenhulpverlener belde uren rond om een oplossing op maat te vinden, zonder resultaat. Ze was te 'zwaar', te 'on(be)handelbaar' en zou andere cliënten meetrekken in een neerwaartse spiraal. M was het wachten beu, trok bij een man in, verwaarloosde haar medicatie en stierf op 27 maart 2008, 19 jaar jong.
Jongvolwassenen als M met talloze en complexe problemen, die een groot deel van hun leven in instellingen hebben doorgebracht, worden op hun achttiende officieel volwassen. Ze zijn dan echter even 'kwetsbaar volwassen' als u en ik op ons 18de. Ze willen vrij zijn, zelfstandig leven, willen een relatie, een huis, een job, klein mannen… Ze willen wat alle jongeren willen, maar het lukt niet. En voor hen is er geen vangnet als ze falen, geen tweede of derde kans, zoals wij die wel hadden. Als het alternatief de zoveelste instelling is, dan kiezen ze vaak voor de straat en voor pijnverzachtende drugs. De M's van Antwerpen waaien aan bij de laagdrempelige hulpverlening van CAW Metropool, trekken kort door onze opvangcentra en zijn dan weer weg. En hun tocht stopt daar waar de neerwaartse spiraal ook eindigt...
Wat deze jongvolwassenen nodig hebben is een hulpaanbod dat hun vrijheids- en zelfstandigheids-drang respecteert en toejuicht. Maar dat aanklampend genoeg is om hun onvermogen om voor zichzelf te zorgen op te vangen. Dat er voor zorgt dat ze de noodzakelijke medicatie blijven nemen, dat ze zichzelf verzorgen... dat ze niet sterven. Een hulpaanbod ook dat er rekening mee houdt dat de jongvolwassene de afspraken misschien niet zal nakomen, dat beseft dat het plan van vandaag niet dat van morgen is. Een hulpaanbod op maat dus, dat kan ingezet worden als de jongere het nodig heeft en dat niets uitsluit.
CAW Metropool is er voor de M’s. Maar de hulpverleners van CAW Metropool staan op de eerste lijn, ze werken met en voor de cliënten die zich aandienen. Ze weten heel veel van vanalles, maar ze weten van weinig heel veel. Het zijn geen specialisten. We staan al jaren te roepen aan de muren van gespecialiseerde sectoren zoals psychiatrie en gehandicaptenzorg om voor deze jongvolwassenen te zorgen. Al even lang luisteren we naar hun begrijpelijke argumenten waarom het niet gaat.
Dus, wat we nodig hebben voor die jongeren die in hun overgang naar volwassenheid dreigen af te haken: heel deskundige zorg maar op een nieuwe manier gebracht. Minister Vanackere, mijn concreet voorstel is: creëer de mogelijkheid dat de deskundigheid van psychiatrische zorg, de inzichten in de hulp aan mensen met mentale problemen én de zo onderschatte deskundigheid van eerstelijnshulpverleners om met zwerfkatten om te gaan, gecombineerd worden in één team.
Want meneer de Minister, onder ons gezegd en gezwegen: een mens heeft geen sectoren nodig. Maar wij willen er als sociale onderneming wel mee voor zorgen dat er geen M's meer doodgaan.
Koen De Vylder,
directeur van sociale onderneming CAW Metropool
