'Il Capitale Umano', of de waarde van een menselijk leven

Onze reporters brengen een week lang verslag uit vanop het Film Fest Gent. Niels (24) ging er kijken naar ‘Il Capitale Umano’ – letterlijk vertaald: de waarde van een menselijk leven. “Na het ontrafelen van de verschillende plotlijnen vallen alle puzzelstukken van deze geslaagde thriller mooi in elkaar.”

Afgelopen juni kaapte Paolo Virzì met 'Il Capitale Umano', gebaseerd op de gelijknamige roman van Stephen Amidon, de David de Donatello Award voor beste Italiaanse film weg, voor de neus van Paolo Sorrentino. Die had met ‘La Grande Bellezza’ nochtans een meesterwerk afgeleverd. Hoge verwachtingen dus voor deze Italiaanse thriller, al blijkt de film vooral een kritiek te zijn op de klassenmaatschappij.

Dino Ossola (Fabrizio Bentivoglio) is als hardwerkende makelaar zijn kleinburgerlijk leventje in Noord-Italië meer dan zat. Wanneer zijn dochter Serena (Matilde Gioli) zich verlooft met Massimiliano (Guglielmo Pinelli), de zoon van beursgoeroe Giovanni Bernaschi (Fabrizio Gifuni, gekend van ‘La Meglio Gioventù’) ziet Dino zijn kans schoon om op te klimmen op de sociale ladder. In een roekeloze bui investeert hij 700.000 euro in het beursbedrijf van Bernaschi, maar al gauw gaan de zaken slecht. Dino heeft moeite om de eindjes aan elkaar te knopen – zeker nu zijn vrouw zwanger blijkt te zijn – en wanneer zijn dochter en haar vriend op kerstavond betrokken raken bij een verkeersongeval, is de situatie niet meer te overzien.

Achronologische vertelstructuur

Alles begint op een schoolfeest, waar de laatste borden van tafel worden geruimd. Een man vertrekt op zijn fiets en wordt even later in de ijskoude nacht van zijn fiets gemaaid door een roekeloze chauffeur. Al gauw komt de kijker te weten dat Serena en Massimiliano bij het ongeval betrokken waren, al slaagt de kijker er door de achronologische vertelstructuur er nooit in om het voorval volledig te reconstrueren.

Virzì splitste de plot op in drie achronologische hoofdstukken, die samenvallen met de lotgevallen van Dino, Giovanni’s ongelukkige echtgenote Carla (Valeria Bruni Tedeschi) en Serena. Na het ontrafelen van de verschillende plotlijnen vallen alle puzzelstukken van deze geslaagde thriller mooi in elkaar. En toch is de film meer dan een thriller alleen. Dat blijkt vooral uit hoe de heersende, rijke klasse (vormgegeven door Fabrizio Gifuni, in zijn rol als beursmakelaar) in de film wordt neergezet.

Wanneer Dino op een bepaald moment in de film hét bewijs heeft dat Giovanni’s zoon niets met de aanrijding te maken heeft, kruipt hij nog liever onder de grond dan dat hij zou gaan praten met een armtierige makelaar over een eventuele beloning. Uiteindelijk is het zijn vrouw Carla die de klus mag klaren, en de (terechte) onschuld van haar zoon mag afkopen voor een slordige 900.000 euro.

Cynische boodschap

In hoofdstuk vier, dat buiten de plotlijnen valt, kan de regisseur het niet nalaten zijn publiek een geweten te schoppen. In dit deel, dat dezelfde titel meekreeg als de hele film, bedient Virzì zich wel nog van het beeld, maar zit de belangrijkste boodschap in de begeleidende tekst na afloop van het beeldmateriaal. Daar verneemt de kijker dat de familie van het verkeersslachtoffer een schadevergoeding van (amper) 200.000 euro ontving. Zoveel is een mensenleven dus waard, lijkt Virzì te zeggen. En ja, ook dat van een man die de onschuld van zijn zoon afkoopt voor een bedrag dat ruim vier keer hoger ligt.