Mil de Smedt (73) uit Alken werd vier jaar geleden lid van ‘Grootouders voor het klimaat’, een burgerbeweging van senioren die strijden tegen klimaatverandering. “Ik kan het niet verdragen om de aarde te zien achteruitgaan en gewoon aan de zijlijn te blijven staan. Ik blijf opkomen voor ons recht op een leefbare wereld.”
Op 7 februari 2020 – tijdens de Internationale Week van de Oceaan – trok een klimaatmars door Brussel om te protesteren tegen de vervuiling van de oceanen. Samen met zo’n 1.000 betogers liepen ook de ‘Grootouders voor het klimaat’ mee. Dat is een burgerbeweging van senioren die sinds 2019 de klimaatmarsen - en acties van jongeren mee steunt. De activisten van ‘Grootouders voor het klimaat’ willen dat hun kleinkinderen en achterkleinkinderen kunnen opgroeien in een leefbare, duurzame samenleving. Ze werken rond leefbaarheid, duurzaamheid, rechtvaardigheid en solidariteit en streven in essentie naar klimaatrechtvaardigheid.
Mil de Smedt werd lid sinds hij in februari 2020 deelnam aan die mars in Brussel. “Ik kan het niet verdragen om de aarde te zien achteruitgaan en gewoon aan de zijlijn te blijven staan”, zegt hij. Hij en zijn vrouw Liesbet Croughs hebben intussen hun levensstijl aangepast. Ze kochten een elektrische auto en vangen regenwater op in een ton, dat ze daarna voor allerhande doeleinden gebruiken. Toch kunnen ze volgens de Smedt nog veel meer doen.
Limburgse successen
‘Grootouders voor het klimaat’ voerde onlangs nog actie tegen de luchthaven van Deurne, in Antwerpen. De organisatie protesteerde tegen het hoge aantal “energieverslindende korte vluchten” op de luchthaven. Het doel van de groep is om actie te voeren tegen de luchtvaartindustrie. Ze ijveren ook voor meer treinverkeer tussen Genk en Antwerpen. In de provincie Limburg rijden er nu relatief weinig treinen, vergeleken met de andere provincies. Daardoor ontmoedigt de provincie Limburg de inwoners om het openbaar vervoer te nemen, zeggen de actievoerders. Via petities vragen ze steun bij de inwoners van Limburg.
“Als iedereen zich bekommert om zijn eigen omgeving, komen we al een heel eind verder” – Mil de Smedt (‘Grootouders voor het klimaat’)
In september 2020 behaalden verschillende klimaatorganisaties en -activisten, waaronder ook ‘Grootouders voor het klimaat’, een succes. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) bevestigde toen dat het natuurgebied De Groene Delle, het gebied tussen Hasselt en Lummen, beschermd zal blijven. Aanvankelijk wilde de Vlaamse overheid het uitbouwen tot industriezone. De actievoerders verzamelden 4.500 bezwaren met meer dan 40.000 handtekeningen, waarop de overheid besliste om de industrieplannen niet door te zetten en dat de Groene Delle een beschermd natuurgebied blijft. “Het zijn misschien niet de grootste klimaatoverwinningen”, zegt Mil de Smedt. “Maar als iedereen zich bekommert om zijn eigen omgeving, komen we al een heel eind verder.”
Fossiele brandstoffen
Ook op landelijk of mondiaal niveau is het volgens de ‘Grootouders voor het klimaat’ belangrijk om je stem te laten horen. Overheden subsidiëren nog altijd bedrijven voor het gebruik van fossiele brandstoffen. Dat zijn dan voornamelijk bedrijven in de sectoren van de binnenscheepvaart, maar ook grote staalbedrijven, kolencentrales en olieraffinaderijen. De Nederlandse overheid keert volgens de laatste berekeningen tussen de 39,7 en 46,4 miljard euro per jaar aan fossiele subsidies uit. In België is het exacte bedrag lastiger te bepalen door de complexe staatsstructuur, maar daar wordt het bedrag op 13 miljard euro geschat.
“Wie een beter klimaat wil, moet moeite doen” - Mil de Smedt (‘Grootouders voor het klimaat’)
“Veel landen leven het klimaatakkoord van Parijs van 2015 niet na”, zegt de Smedt. “Een verdere opwarming van de aarde is dus moeilijk te vermijden. En vergis je niet”, zegt hij stellig. “Als de aarde twee graden opwarmt in plaats van anderhalf, zal dat rampzalige gevolgen hebben. Het ijs op de Noordpool zal volledig smelten en complete ecosystemen zullen verwoest worden.”
“Wie een beter klimaat wil, moet moeite doen”, benadrukt de Smedt. “Probeer je voldoende te informeren en die kennis om te zetten in acties.” Toch blijft het volgens hem lastig om iedereen te doen inzien dat het klimaat een probleem van ons allen is. Hij begrijpt dat mensen vooral op gevoel te overtuigen zijn. “We moeten hen proberen te raken op een dieper niveau”, zegt hij. “Zo zullen ze inzien dat deze crisis ons allemaal treft. Het gaat hierbij niet alleen om wetenschappelijke feiten, maar om het feit dat onze acties nu de toekomst van volgende generaties bepalen.”