Gedetineerden, asielzoekers, verstandelijk gehandicapten en inwoners van gesloten instellingen behoren niet tot de vaste concertgangers bij deFilharmonie. Toch wil het orkest deze mensen evengoed laten proeven van klassieke muziek met een filmische dimensie.
Van 28 juni tot 1 juli concerteert deFilharmonie op een aantal verrassende locaties in Vlaanderen. Het orkest wil groepen van de samenleving bereiken die normaal nooit de kans krijgen een klassiek concert bij te wonen. "Het idee groeide spontaan binnen deFilharmonie op vraag van de directie, naar analogie met Engeland en Nederland", vertelt projectverantwoordelijke Ilse Delmeire. "We krijgen wel subsidie voor publiekswerking, maar hoe we die besteden, beslissen we zelf. Het begon in de gevangenis van Antwerpen, waar mijn toenmalige schoonmoeder als therapeute werkte. Sinds dat eerste concert in 2008 spelen we al drie jaar voor minder mobiele muziekliefhebbers."
Kleinschalig
De meeste voorstellingen staan niet open voor buitenstaanders. Enkel in het Koningin Paola Kinderziekenhuis mochten de ouders van kleine kindjes mee. In Dienstverleningscentrum Zevenbergen van Ranst staan de muzikanten heel dicht bij het publiek. "Tussen toeschouwer en muzikant zat maar anderhalve meter", vertelt Delmeire. "Je legt veel gemakkelijker contact."
Concert op maat
"De concertduur is aangepast aan de doelgroep", vertelt Delmeire. "In het Paola Ziekenhuis hoorden de kindjes enkel de laatste twintig minuten en in Ranst speelden we maar een half uur, omdat dat lang genoeg was." Voor het eerst krijgen sommige concertgangers ook vorming vooraf: in de gevangenis van Brugge geeft Delmeire een inleiding op 23 juni.
Obstakels overwonnen
"Soms hindert de beveiliging", zegt Delmeire. "In gevangenissen kun je binnen via de sluis voor het eten. Maar soms moesten we met 35 muzikanten door de metaaldetector. Dat duurde een uur." Ook de instellingen zelf hebben drempelvrees. "Ze zijn wel gelukkig met de vraag, maar vrezen altijd een beetje dat hun mensen zich niet gedragen."
Emotie troef
"De regels voor een normaal concert vallen weg", benadrukt Delmeire. "Mensen lopen binnen en buiten, applaudisseren als ze voelen dat het applaus moet komen." Het publiek reageert heftig, "zeker gehandicapten", voegt dirigent Verhaert toe. "In de gevangenis van Antwerpen moesten sommige mannen zelfs een traan wegpinken."
Momenteel speelt deFilharmonie als enige Belgisch orkest in gesloten instellingen. Verhaert hoopt met dit project ook andere orkesten te inspireren. "Een asielzoeker uit Afrika is nadien zelfs al drie keer naar een concert teruggekomen", vertelt Delmeire trots. "De anderen genieten gewoon en daar draait het om. Maar als ze echt de smaak te pakken krijgen, des te beter."
© 2011 - StampMedia - Ellen Kil
