Op 24 en 25 februari houdt Italië (vervroegde) parlementsverkiezingen. Tegen alle verwachtingen in stond Silvio Berlusconi op uit de assen van zijn premierschap, stofte zijn schouders af en trok opnieuw ten strijde. Als een ongeleid projectiel.

Naar aanleiding van de verkiezingen aanstaand weekend, brengt De Standaard een minireeks over de drie belangrijkste pionen: Silvio Berlusconi, Bersani en komiek Beppe Grillo. Bij Il Cavaliere kwam de krant jammer genoeg niet verder dan wat iedereen ondertussen wel weet: de man heeft een groot deel van de media in zijn zak en deinst er niet voor terug die in te zetten. Maar il Cesare tovert zoveel meer truukjes uit zijn mouw.

Belastingen

Een van de campagnestunts die Silvio Berlusconi lanceerde en onlangs nog kracht bijzette, was zijn belofte om de IMU (de belasting op huizen) van 2012 integraal terug te betalen aan de Italianen. Die belofte kan hij natuurlijk enkel nakomen, indien hij verkozen wordt en misschien zelfs de post van minister van Financiën kan betrekken. Het gaat bovendien om een engagement dat de staat ongeveer 4 miljard euro zou kosten.

Natuurlijk is de kans nagenoeg onbestaande dat Berlusconi zo'n ingreep ooit gestemd krijgt. Maar voor een Italiaan die lak heeft aan belastingen, is het een meer dan verleidelijk voorstel. Dus deed Il Cavaliere er nog een schepje bovenop. Hij verstuurde begin deze week een brief naar duizenden Italianen, die er bovendien zeer officieel en geloofwaardig uitziet. In de brief wordt uitgelegd hoe de burgers het geld van de IMU kunnen bekomen. Gevolg: in verschillende steden stonden de mensen in de rij om die terugbetaling te bekomen of om extra uitleg te vragen.

Oneliners

Eén constante bij Berlusconi: hij is goed met woorden. Wat hij ook zegt, hij zegt het goed. En meer hoeft dat voor vele Italianen niet te zijn. Toch vergaloppeert de man zich de laatste tijd regelmatig. Een eerste blunder was tijdens een herdenkingsmoment voor de Holocaust. Toch een belangrijk evenement, aangezien Italië met het fascisme van Mussolini een niet te onderschatten bijdrage geleverd heeft aan de gruwelijkheden van de Tweede Wereldoorlog. Desalniettemin vond Berlusconi het op zijn plaats de volgende observatie te maken: “De rassenwetten waren de ergste fout van Mussolini, maar hij heeft voor de rest wel veel goede dingen gedaan”, klonk het vol overtuiging. Maar hij ging verder: “Het is duidelijk dat de toenmalige regering uit vrees voor de Duitse macht, liever bondgenoot was van Hitler dan van zijn tegenstander.”

Dan was er de machograp tegenover een vrouwelijke bediende, tijdens een bezoek aan het bedrijf Green Power. Toen ze hem uitnodigde om een filiaal te bezoeken, klonk het van zijn kant: “Komt u?”, waarop de vrouw bevestigend antwoordde. Berlusconi begon te grijnzen en had het publiek meteen op zijn hand. “Echt? En hoe vaak?”, gaat hij verder. De bediende is zich ofwel niet bewust van zijn bedoelingen, of speelt het spel mee: “Verschillende keren als dat moet. Hangt af van de eisen”, klinkt het rustig. “En met hoeveel tijd tussen?” aldus Berlusconi. Hilariteit alom.

Smeergeld

Dat de ex-premier niet terugdeinst voor gunsten — financiële of in natura — in ruil voor steun of andere zaken, is geen geheim. Al zal hij dat steevast tegenspreken door te verwijzen naar de talrijke processen voor corruptie die op een sisser uitgedraaid zijn. Dat de meeste gewoon verjaard waren dankzij vertragingsstrategieën van zijn advocaten, laat hij na te vertellen.

Dat hij smeergeld voor en/of van bedrijven nu ook publiek en on the record verdedigt, is wel nieuw. Begin februari, in volle campagne, wierp Berlusconi zijn licht over het proces tegen Finmeccanica, het fel geplaagde bedrijf dat ook de fameuze Fyra-treinstellen maakt. De firma wordt verdacht van zwart geld en omkoping. Berlusconi haalde de schouders op: “Smeergeld is nu eenmaal een bestaand fenomeen. Je kan niet ontkennen dat zoiets nodig is wanneer je zaken wilt doen in de derde wereld of met een bepaald regime”, klonk het op de zender Rai Tre. Dat India besloot om zijn bestelling bij Finmeccanica te annuleren door het schandaal, noemde Il Cavaliere “gebaseerd op een absurde moraliteit die elk ondernemerschap onmogelijk maakt”.

Onder zijn hypothetisch beleid als minister van Financiën zal corruptie met andere woorden uit de illegaliteit gehaald worden.

Pot verwijt ketel

En ondertussen blijft Berlusconi uithalen naar alles en iedereen die zijn woorden en daden kritisch bekijken. Marco Travaglio, journalist voor (het linkse) 'Il Fatto Quotidiano', haalt met een scherpe pen regelmatig uit naar de oud-premier. Hij verschuilt zich echter niet achter een computerscherm en durft politici te confronteren in een rechtstreeks debat op televisie. Zo ook — na lang aandringen — met Berlusconi. Il Cavaliere kwam echter niet veel verder dan “Travaglio is een professionele lasteraar”, verwijzend naar tien processen die tegen de journalist zijn aangespannen voor laster.

Travaglio werd nooit veroordeeld op basis van de strafwet en slechts enkele keren op basis van het burgerlijk recht. De journalist haalde terecht aan dat enkel journalisten die politici naar de mond praten in Italië nooit gedagvaard worden. En dat, mocht hij echt de crimineel zoals Berlusconi hem voorstelt, hij zich afvraagt waarom de ex-premier hem nooit bevorderd heeft tot Senaatsvoorzitter.

Minister Bunga

Eind januari stond de partij van Berlusconi (Pdl) op 18% van de stemmen, 23% in coalitie met Lega Nord. De coalitie van Mario Monti behaalde slechts 16%. Die relatief goede score heeft natuurlijk te maken met zijn quasi mediamonopolie en met de tactiek die in Vlaanderen ook steeds vaker gebruikt wordt: relletjes veroorzaken en zo opnieuw een paar dagen het nieuws vullen.

Premier worden zit er zeker niet in voor Berlusconi, maar zijn partij kan mogelijk wel wat gewicht in de schaal leggen. Misschien zelfs genoeg om de man de portefeuille van minister van Financiën te bezorgen. Dat lijkt onwaarschijnlijk, maar Italië blijft Italië.

In dat geval verliest het land in ieder geval alle geloofwaardigheid. Italië zit nog steeds met een hoge staatsschuld, een verzwakte economie en een hoge jeugdwerkloosheid. De financiën van het land hebben geen baat bij een politicus die smeergeld een conditio sine qua non vindt. Maar zelfs al wordt Berlusconi geen minister, met 23% krijgt hij wel een stevige plaats in het parlement. Stevig genoeg om alles te blokkeren.

© 2013 - StampMedia - Gunther Malin