BRUSSEL - Voor de derde keer organiseerden Journalismfund.eu en Wobbing.eu de Data Harvest Conference, een netwerkmoment voor toegewijde datajournalisten en ontwikkelaars vanuit heel Europa. Maar ook vertegenwoordigers van Farmsubsidies.org kwamen hun onderzoek toelichten.
Zoals bij vorige edities werd een tweedaags parcours uitgerold over landbouwsubsidies. Journalisten zoeken uit waar geld naartoe vloeit en om welke reden. Daarbij beoefenen ze het principe van wobbing, het onderzoek naar gedeclareerde aanbestedingen van ambtenaren onder het rechtsbeginsel van openbaarheid van bestuur.
In parallelle sessies werd een nieuwe reeks datatoepassingen gepresenteerd. Voor LobbyPlag stelde Marco Maas het product CrowdMatch voor. Deze browsertool, gericht op een transparant reguleringsproces, maakt een visuele vergelijking van wetvoorstellen en lobbyteksten mogelijk. De tool miste zijn effect niet en zorgde ervoor dat lobbyisten elkaar waarschuwen voor kopieergedrag.
Gebrek aan knowhow
Immense datasets kunnen journalisten een betrouwbare bron aanleveren voor nieuwe verhalen. Helaas ontbreekt het de reguliere journalisten dikwijls aan de technische knowhow om uit de wirwar aan gegevens en formaten een deskundige analyse te puren. Een samenwerking met ontwikkelaars, waarvan er op deze conferentie een tiental aanwezig was, dient zich aan. Journalist Andreas Marckmann:"De developer wordt hierbij als VIP in the newsroom beschouwd. Met hun unieke gave hebben ze de medewerkers voor het uitkiezen." Ontwikkelaar Dan O'Huiginn, een Brit gebaseerd in Sarajevo, stelde vast dat softwarebeurzen met een schaarste aan journalisten kampen. Deze technische behendigheid is echter niet het enige struikelblok voor de hedendaagse datajournalist.
Transparantie
Terwijl de vierde macht de democratie tracht te vrijwaren, blijkt transparantie op wereldniveau een moeizaam gegeven waarbij veel juridische obstakels opduiken. Juridisch expert in Europese transparantie wetgeving Scott Crosby duidde aan de hand van verschillende cases hoe de EU talloze verzoeken naar documenten tegenhoudt onder voorwendsel van confidentialiteit en bedreiging voor internationale relaties. Volgens Elske Raedts, senior advocaat, moeten journalisten een advocaat als ondersteuning in de hand nemen. Zo'n vertrouwenspersoon kan journalisten begeleiden in het technisch denkkader en het juridisch dialect.
De oprichting van de website Ask the EU (It's your right) is een poging om het bureaucratische proces te vereenvoudigen. Volgens freelance reporter en Farm Subsidy onderzoeker Staffan Dahllöf vormt de huidige opsplitsing van institutionele sites een hinderpaal. Doordat de indeling en procedures van elke instelling historisch geëvolueerd zijn, wordt de eenvoudige toegang bemoeilijkt .
Tijd
Wereldwijd is datajournalistiek een bloeiende tak binnen de onderzoeksjournalistiek. Vertalen we deze dynamische omgeving naar België, zien we dat dit land slechts een kleine selectie ontwikkelaars-journalisten voortbrengt. Co-stichter van JournalismFund.eu en Wobbing.eu Brigitte Alfter stelt dat het tijd vraagt om deze nieuwe discipline te ontwikkelen en vindt het belangrijk dat gevestigde journalisten op deze conferentie inspiratie vinden voor hun eigen projecten.
© 2013 – StampMedia – Yves Torbeyns
