Een rechter in Turijn veroordeelde half februari twee ex-topmannen van Eternit tot 16 jaar cel. Eerder veroordeelde een rechter in Brussel het Belgische bouwbedrijf tot een schadevergoeding van 250.000 euro. Een schrale troost voor eiser Eric Jonckheere, die een deel van zijn familie verloor in het drama.
Eric Jonckheere verloor zijn ouders en twee broers aan longvlieskanker. Zijn vader werkte als ingenieur bij Eternit, een producent van bouwmaterialen. Daar werd hij jarenlang blootgesteld aan asbest. Zijn moeder en twee broers waren omgevingsslachtoffers. De familie woonde namelijk langs de Eternitfabriek in Kapelle-Op-Den-Bos.
Privésysteem
Initieel bood Eternit asbestslachtoffers 50.000 euro zwijggeld aan om rechtszaken te vermijden. Sinds 1 april 2011 is het hiermee gestopt en kregen benadeelden een forfaitaire vergoeding van het Asbestfonds. Het was dus de belastingbetaler die opdraaide voor de fout van Eternit. Die werd op zijn beurt vrijgesteld van betaling. De eiser wil dat slachtoffers zowel bij de veroordeelde als bij het fonds kunnen aankloppen, wat momenteel onmogelijk is.
Glimlach uit hemel
De juridische veldslag tegen Eternit duurde elf jaar. Jonckheere was blij met de uitspraak van de rechter op 28 november 2011. "Ik dacht aan mijn vader, mijn moeder en mijn broers die glimlachten vanuit de hemel. Samen met familie en vrienden vierden we de uitspraak van de rechter. Ik vroeg me af of Eternit in beroep zou gaan. Dat is effectief gebeurd, dus de strijd is nog niet over."
Blijven strijden
Ecolo en Groen! zaten aan tafel met Jonckheere om asbestslachtoffers wettelijk te beschermen. Zij die reeds een schadevergoeding kregen van het Asbestfonds kunnen nadien niet naar de rechter stappen. Dat moet veranderen volgens Jonckheere. Maar het is niet het enige dat wettelijk moet veranderen. "Nu kan je enkel geld van het Asbestfonds krijgen wanneer je longvlieskanker hebt. Maar strottenhoofdkanker en eierstokkanker worden ook veroorzaakt door de blootstelling aan de gevaarlijke stof. Dat zien we ook graag wettelijk aangepast. Een ander punt dat we willen aanpakken is het feit dat enkel de weduwe of weduwnaar 35.000 euro ontvangt bij het overlijden van de partner. Lees: nabestaande officiële partners krijgen niets. Ook zij zouden een financiële vergoeding moeten krijgen."
Geen grenzen
Jonckheere wil wereldwijd zo veel mogelijk mensen bewustmaken van de asbestproblematiek. "Ik probeer werknemers, directies, vakbonden en politici in ontwikkelingslanden te sensibiliseren voor de gevaren van asbest. De afgelopen jaren bezocht ik Ecuador, Brazilië, India, Kinshasa en Hong Kong. De lokale arbeiders van Eternit verkeren vaak in onveilige werkomstandigheden. Als Belg vind ik dat ik iets moet doen voor die mensen aangezien ons land het hart van de asbestlobby is."
Zwaard van Damocles
Mensen die asbest hebben ingeademd, kunnen ziek zijn zonder het te beseffen. Jonckheere gaat om de 18 maanden naar de dokter voor een medische controle. Maar dit biedt hem weinig zekerheid. "De dokter kan mij niet genezen. Kijk maar naar mijn broer Stéphane. Het asbest in zijn longvliezen verspreidde zich razendsnel en anderhalf jaar later stierf hij. Hetzelfde kan mij overkomen. Mijn familie en ik leven in voortdurende onwetendheid. Ik heb schrik voor de dood. Ik ben 53 jaar oud en ik wil graag wat langer leven."
Politiek
In de Senaat namen alle partijen deel aan het debat over de aanpassing van het Asbestfonds. De Vereniging van Asbestslachtoffers ABEVA en Eternit waren aanwezig. "Ik heb opnieuw leugens gehoord van Eternit. Ze zeiden dat ze er alles aan deden om meer slachtoffers te voorkomen. Ze beweerden ook dat ze slachtoffers niet onder druk zetten om na het accepteren van zwijggeld nog naar de rechtbank te gaan. Wij hebben bewijzen van het tegendeel."
Uitspraak Turijn
"We zijn blij met de uitspraak en de harde woorden van de rechter, maar de overledenen zullen nooit terugkeren," zegt Jonckheere. Hij was aangenaam verrast over de grote opkomst bij het proces. "In Italië woonden 1.500 mensen de rechtszaak bij. In België was er veel minder aandacht." Hij vindt het opmerkelijk dat weinig Italianen het zwijggeld van Eternit hebben geaccepteerd na de sluiting van de fabriek in 1986. "De Italianen kozen de gezondheid boven de jobs. In Kapelle-Op-Den-Bos was dit niet jammer genoeg niet het geval."
Het proces in Italië
Eternit is een Belgische fabrikant van bouwmaterialen. Het bedrijf werkte met de schadelijke stof asbest. Na de bekendmaking van de risico's trof Eternit een financiële regeling met veel werknemers. Toch bleef een proces niet uit. Na de veroordeling van Eternit in België gebeurde hetzelfde in Italië. Een rechter in Turijn veroordeelde Eternit voor de dood van 3.000 Italianen. De Belgische baron Jean-Louis Cartier de Marchienne (90) en de Zwitser Stephan Schmidheiny (65) kregen 16 jaar celstraf. Daarnaast moeten miljoenen euro's schadevergoeding betalen.
© 2012 - StampMedia - Ilkan Demir
Dit artikel werd gepubliceerd door Nieuws.be op 21/02/2012
Dit artikel werd gepubliceerd door Jongerenplaneet.be op 21/02/2012
Dit artikel werd gepubliceerd door De Wereld Morgen op 21/02/2012
