Op de dag van ons interview met Adriano Marques, mede-oprichter van The Umit Project, schaart de senaat van de Verenigde Staten zich eensgezind achter de Stop Online Piracy Act (SOPA)-wet. De controversiële wet maakt een deel van het internetverkeer illegaal. Hoe zit het met die wereldwijde internetcensuur?
“Een fenomeen zoals internetcensuur kan je vergelijken met de kikker en het hete water”, zegt Marques. “Als je een kikker in een pot met warm water legt, springt hij er meteen uit. Zet je hem in lauw water en warm je het zachtjes op, dan onderneemt hij niets en sterft in het kokende water.” Als webpagina na webpagina geruisloos verdwijnt, zijn de mensen er zich vaak niet van bewust. Tot er op een gegeven ogenblik niets meer vrij beschikbaar is.
Bewustmaking
Wanneer Marques het in zijn Creativity World Forum-speech over censuur heeft, geeft hij toe dat hij een dromer is. “In een perfecte wereld zou het internet voor iedereen vrij toegankelijk zijn”, meende hij. Al geeft hij toe dat de waarheid genuanceerder is. “Censuur is soms ook nodig. Maar dan moeten we weten wat en waarom iets voor ons wordt verborgen.” Internetverkeer dat de veiligheid van een individu of een staat bedreigt, kan voor hem zonder probleem tegenhouden worden. Als de klokkenluiderwebsite Wikileaks aan bod komt, voelt Marques zich duidelijk minder op zijn gemak. “Een hogere transparantie van overheden en bedrijven is een onmisbare bouwsteen van onze democratie. Maar Wikileaks zou verantwoordelijk genoeg moeten zijn om in bepaalde gevallen voorzichtiger om te gaan met informatie die ze verspreidt.”
Opinie of blote borsten
The Umit Project begon als een programma voor netwerkbeheerders, maar groeide uit tot een non-profit organisatie. “Met onze werking willen wij het publiek bewust maken van internetcensuur”, vertelt Marques. “Wij zoeken waar toegang tot internet wordt belemmerd of onder controle gehouden wordt. Wij onderzoeken dan de aard van de website en nemen deze op in ons landenrapport.” Vooral websites die voor sociaal-maatschappelijke en politieke redenen worden gecensureerd, verdienen de aandacht van The Umit Project. Aan ethische kwesties, zoals het blokkeren van pornografiewebsites, maakt hij zijn handen niet vuil. “Een opiniestuk van het internet halen is iets anders dan blote borsten blokkeren.”
Bij The Umit Project waren ze aanvankelijk bezorgd over censuur op hun website. “Uiteraard worden onze bronnen beschermd”, vult Marques aan. “Onze kracht ligt bij de klokkenluiders onder de bevolking. Zij zijn onze ogen, oren en mond.”
Communisme, dictators en revoluties
Het land waar iedereen aan denkt wanneer het over censuur gaat, is China. Politiek gevoelige thema’s worden zonder pardon geblokkeerd. Volgens Marques gaat de Chinese aanpak verder dan het ontzeggen van toegang tot bepaalde websites. “In plaats van de lezer te controleren, boycotten ze de maker van de inhoud. Er zijn maar weinig bloggers en journalisten die het aandurven om kritiek op het bewind te uiten, zodat accurate informatie vinden bijna onmogelijk geworden is”, aldus Marques.
In Cuba staat er met het beleid van Raul Castro net een vrijere toegang tot het internet op de agenda. Gecontroleerde toegangspoorten, IP-adressen blokkeren en woordfiltering maken van het land een van de meest gecensureerde ter wereld. Het toekomstige internetbeleid is een voorbode van democratie, maar misschien ook de ondergang van het land. “Vrij internet staat gelijk aan meer kennis. Zodra mensen beseffen wat er in de wereld buiten hun eigen land gebeurt, denken ze anders na over hun eigen land.” Volgens Marques leidde dit besef tot de Arabische revolutie.
Preventieve censuur
Censuur is niet alleen kenmerkend voor dictaturen of communistische regimes. Bijna alle overheden censureren het internetverkeer. Toch zijn websites beter beschermd tegen represailles dan de geschreven pers. “Op internet hebben de mensen meer vrijheid om iets te doen. Een traditionele krant beschikt over een contactadres. De overheid kan op die manier sneller tussenkomen.” Volgens Marques is censuur in de analoge wereld dagelijkse kost. “Een regering beslist welke boeken een land niet binnen mogen en welke liedjes op de radio gedraaid mogen worden. Een dictator die openlijk toegeeft dat hij censureert, is minder gevaarlijk dan een subtiele ontzegging tot informatie door een democratische regering”, stelt Marques. Zeker de preventieve censuur mag niet onderschat worden.
Veranderingen
Marques is een felle tegenstander van de Amerikaanse SOPA-wet. “Censuur ontzegt mensen de kans om hun kennis te delen.” De huidige politieke veranderingen getuigen van de kracht van het internet. Berlusconi werd onlangs van zijn troon gestoten en Mubarak en Kadhafi verdwenen uit beeld. Zijn we dan op weg naar een wereld met minder censuur? “We zijn kikkers in heet water, maar de randen zijn nog te hoog om uit het gat te springen”, besluit Marques.
© 2011 - StampMedia - Anne O.
Dit artikel werd gepubliceerd door MO* - online op 23/11/2011
Dit artikel werd gepubliceerd door Het Belang van Limburg - online op 23/11/2011
Dit artikel werd gepubliceerd door Dilbeek-Malcontenten op 23/11/2011
Dit artikel werd gepubliceerd door Gündem op 23/11/2011
Dit artikel werd gepubliceerd door Focus op Hasselt op 23/11/2011
Dit artikel werd gepubliceerd door Achterhetnieuws op 23/11/2011
Dit artikel werd gepubliceerd door De Wereld Morgen op 24/11/2011
