Afgelopen dagen regende het reacties van ’gematigde’ moslims over de rellen, over Sharia4Belgium en Borgerhout als broeihaard van extremisme. Verschillende moslims distantieerden zich van de verkleedpartijtjes van de bebaarde sharia-clowns en wezen met de vinger allerlei kanten op.
Een andere bebaarde moslim (Nordine Taouil) leek – in zijn optreden in de kruitfabriek op Vier – wel een jongetje van tien ter verantwoording geroepen door de directeur. ‘Waarom het nu weeral misliep in Borgerokko?’ ‘Waarom die allochtone moslimjongeren nu zo agressief en onverdraagzaam zijn?’ Wederom regende het excuses en Taouil maakte de belofte dat hij beter zijn best ging doen om die jongeren in toom te houden. Alsof hij de middelen ter verandering thuis in de kast had liggen. Van Taouil verwachtte ik weinig. Wellicht is de man getraumatiseerd door de staatsveiligheid in het verleden en is de angst voor herhaling groter dan zijn kritisch denkvermogen.
Is het trouwens niet vreemd dat iemand die vroeger een bedreiging was voor onze democratie – hij was volgens de staatsveiligheid leider van een conservatieve salafistische wahabistische moslimstrekking – nu plots opgetrommeld wordt om de extremistische jongeren in toom te houden?
Scheldpartijen
Taouil diende trouwens een klacht in tegen diegenen die hem ‘bedreigden’. Ze noemden hem vanalles en nog wat. In mijn woordenboek betekent dat concreet ‘uitschelden’. Maar de media vond dat wellicht niet aantrekkelijk genoeg. Stel u een krantenkop voor : ‘Extremisten schelden kritische Marokkaanse moslims uit’. Niet sappig genoeg hé? Ook Meyrem Almaci (Groen!) werd ‘bedreigd’ door ‘extremisten‘. Als voorbeeld gaf ze een bericht waarin vermeld stond dat ze naar haar eigen land moest terugkeren. Worden we dan als moslims niet elke dag ‘bedreigd’ door Vlaams Belang die niets liever willen dan dat we terugkeren naar ons ‘eigen’ land. Of bedreigde Turtelboom het sharia-kopstuk toen ze hem naar zijn land wilde verkassen?
Je zou denken dat Meryem Almaci (Groen!) wel in staat zou zijn om een maatschappelijke analyse te maken , als politica maar ook als academica. Maar niets is minder waar, ook zij nam gretig deel aan het culturalistisch discours dat zegevierde. Tussendoor bleef Wouter Verschelden (De Morgen) roepen dat er geen gematigde moslims waren die zich distantieerden van die moslimjongeren. Terwijl er in de studio – nota bene – twee ‘gematigde’ moslims ondertussen mea culpa sloegen.
Antwerpse moslims
Wat maakt nu dat Antwerpse geëngageerde moslims zich distantiëren van extremisme dat er niet is? Wat maakt het dat ze het lef niet hebben om gebeurtenissen in hun context te plaatsen en onrechtvaardigheden in kaart te brengen? Is het imago van moslims naar de buitenwereld zo belangrijk dat we bereid zijn mee te stappen in het dominant discours ten koste van de toekomst van kwetsbare jongeren ?
We leven duidelijk in een islamofobe context waar moslims zich naar geconfirmeerd hebben. Niemand bekritiseerde – in zijn/haar schrijfels -de manier waarop de media berichtte over de rellen terwijl er nog geen meter verder een Reuzenstoet aanwezig was met de Reuzin Fatima en meer dan 20.000 toeschouwers.. Blijkbaar waren een vijftal jongeren die een vlag verbrandden uit woede omwille van vernederingen aan hun profetische leider en de moslimgemeenschap interessanter. Het ging trouwens niet alleen om de anti-islamfilm ‘Innocence of muslims‘, die onder ons gezegd op niets trok. Die jongeren wilden een punt maken, namelijk dat ze het beu zijn continue uitgesloten en vernederd te worden door een Westerse samenleving die ze ook van hen beschouwen.
Borgerhout
Borgerhout is wellicht één van de meest dichtstbevolkte , diverse en armste districten in Antwerpen. Uiteraard brengt dit spanningen met zich mee, maar deze worden slechts buitensporig wanneer het Antwerps stadsbestuur faalt in haar belangrijkste taak namelijk de zorg voor Antwerpse burgers. En laat dat nu het geval zijn. De Borgerhoutse jongeren worden non-stop blootgelegd aan racisme en discriminatie, in hun woonwijk, op de werkvloer, in media, … Ze wonen in sociale woonblokken en de overgrote meerderheid wordt geconfronteerd met armoede. Het zijn tikkende tijdbommen die af en toe zullen ontploffen en waar wij allen als samenleving de schade zullen moge ondervinden als we niet ingrijpen. Nochtans is sociologisch onderzoek hierrond duidelijk: hoe meer ongelijkheid, hoe meer agressie, criminaliteit, depressies, ziekte, … De remedie is simpel: het wegwerken van de bestaande ongelijkheid , maar oh zo kostelijk in de huidige neoliberale context.
Ik distantieer, jij distantieert, hij distantieert, …
Zou het de burgemeester niet gesierd hebben wanneer hij zich ontfermde om zijn Antwerpse burgers door zich te distantiëren van de anti-islamfilm net zoals Martin Schultz (voorzitter van het Europees Parlement) . In plaats daarvan riep hij de ordetroepen op hard op te treden. Zou het niet gepast geweest zijn als er iemand – wie dan ook – zich distantieerde van de politie die overduidelijk hardhandig optrad door in het wilde weg met matrakken te zwaaien en peperspray te gebruiken tegenover minderjarigen? Of niemand die zich afvroeg waarom er 230 jongeren (o.a een 7-jarige) werden opgepakt terwijl er slechts 50 jongeren bij de manifestatie betrokken waren. Iedereen in de buurt met een kleurtje, baardje, of lang kleed werd meegenomen op verdenking van openbare ordeverstoring (lees extremisme). Waarom reageerden de Moslimexecutieve of andere ‘moslimvertegenwoordigers’ niet toen jongeren – tijdens het samenscholingsverbod – bijna zelfs ontvoerd werden door de politie omdat ze met drie aan een tram stonden te wachten, of omdat ze bebaard en in djellaba onderweg waren naar de moskee? Hoe kunnen we onszelf nog in spiegel kijken terwijl we op dat moment hen de andere wang toekeerden?
Waarom spreken we tout court van extremisten enkel als het over moslims gaat alsof islam het patent heeft op extremisme? Heeft iemand ooit in Ter Zake of elders vernomen dat we de Vlaams Belangers in ‘toom moeten houden’? Zijn er toen partijkopstukken opgeroepen geweest om te komen verantwoorden hoe dat het mogelijk is dat Vlaams Belang nog dotaties ontvangt – ook nadat ze veroordeeld werden voor racisme? Waarom distantiëren andere partijen zich niet van het onverhuld racisme in onze samenleving, maar wordt dat onder de noemer vrije meningsuiting geschoven? Gelden die principes en rechten enkel voor een select clubje? Maar meer nog: waarom blijven moslims zich verlagen tot neo-gastarbeiders in een samenleving die ook van hen is?
Samira Azabar is sociologe en Antwerpse activiste.
Deze bijdrage werd eerst gepubliceerd op de blog van Bleri Lleshi en vertegenwoordigt de persoonlijke mening van de auteur die niet noodzakelijk samenvalt met de mening van de redactie.
