Bezorgservices als Deliveroo, Uber Eats of Takeaway.com bezorgen je zelfs op de meest regenachtige avonden om ter snelst een lekkere maaltijd. De jongens – want het is een overwegend mannelijk wereldje – schakelen steeds een versnelling hoger om je bestelling op tijd af te leveren. Maar veiligheid mag niet onderdoen voor tijdsdruk.
Elke koerierdienst heeft zijn eigen ma- nier om het eten binnen de 30 minuten te leveren. Zo worden de fietskoeriers van Deliveroo en Uber Eats betaald per afgeleverde bestelling. Voor ongeveer vijf euro per bestelling steken de koeriers een tandje bij. Iedereen wil minstens twee bestellingen per uur halen. Geen probleem volgens Tom* (19), die al anderhalf jaar koerier is bij Deliveroo.
De vakbond denkt daar anders over. “Twee bestellingen per uur is echt niet haalbaar”, zegt Steven Steyaert van het ABVV. Volgens hem is het geen wonder dat koeriers dan roekelozer gaan rijden. “Koeriers moeten al het onderste uit de kan halen om aan een deftig loon te geraken. Daardoor gaan ze zeker sneller overtredingen maken.”
Bij Takeaway.com worden koeriers niet per bestelling betaald, maar krijgen ze een vast uurloon. Het bedrijf verwacht wel dat de koeriers op hun elektrische fiets een gemiddelde snelheid van tien kilometer per uur aanhouden, zodat het loonsysteem niet wordt misbruikt. Zitten ze daar eens onder, dan komen ze weg met een verwittiging. Als ze te vaak onder die snelheid zitten, worden ze ontslagen.
Eigen fietsmateriaal en extra’s
Ook qua fietsmateriaal zijn er grote verschillen tussen de koerierdiensten. Bij Deliveroo is er in een korte periode veel veranderd. Tom getuigt: “Toen ik net begon, kreeg je nog alles gratis: een jas, een zak en een gsm-houder. Nu is dat helemaal anders.” Sinds februari worden Deliveroo-koeriers namelijk verplicht om als zelfstandige te werken, wat inhoudt dat al het materiaal en de veiligheidsmaatregelen voor hun eigen rekening zijn. Steyaert van het ABVV voegt toe: “In november 2017 hebben we nog met Deliveroo samengezeten. We kwamen tot de conclusie dat een fietshelm en fietslichten noodzakelijk zijn voor de veiligheid van de bezorger. We zijn nu een half jaar verder, maar een Deliveroo-koerier met een helm blijft voorlopig een uitzondering.”
Uber Eats biedt zijn koeriers een jas, een zak en een powerbank aan. Die jas is tevens voorzien van een doorschijnend zakje op de arm, waardoor de koeriers hun gsm niet voortdurend in hun hand moeten houden. Wel moeten ze hun eigen fiets gebruiken en die hoort in orde te zijn. Dit wordt niet gecontroleerd door de koerierdiensten.
Bij Takeaway.com krijgen de koeriers naast een rugzak, jas, T-shirt en powerbank ook een elektrische fiets die in perfecte staat is. Meestal dan toch. “Ik had een fiets gekregen waarvan het zadel er na een uur gewoon afviel terwijl ik fietste. Niet echt aangenaam, en vrij gevaarlijk”, vertelt Thomas*, een twintigjarige koerier bij Takeaway.com.
Overtredingen en boetes
Het is dus doorfietsen om voldoende te verdienen, en niet altijd met het beste materiaal. De koeriers nemen het daarom niet altijd even nauw met de wegcode. De boetes voor hun overtredingen moeten ze nochtans zelf betalen.
“We fietsen vaak door een eenrichtings- straat of op het voetpad, omdat we anders te veel tijd verliezen”, zegt Thomas van Takeaway.com. Ook Rohit*, een koerier van Uber Eats, geeft toe dat hij rode lichten negeert als het nodig is.
Die verzekering is nochtans niet onbelangrijk. Toen koerier Rohit in december begon bij Uber Eats, was hij niet verzekerd. “Ze hebben mij nooit verteld dat ze geen verzekering hadden, dus
Volgens Steyaert van het ABVV zijn de ongelukken tot nog toe niet al te ernstig, maar “we moeten hout vasthouden, het zou al veel erger geweest kunnen zijn.” De koerierdiensten gebruiken allemaal apps, dus moeten de koeriers hun smartphone steeds bij zich hebben. Bij sommige bedrijven krijgen de fietsers een externe batterij en een houder voor hun gsm, maar die laatste wordt weinig gebruikt. Gemakshalve fietsen de koeriers met hun telefoon in de hand, maar dat is gevaarlijk én strafbaar: het kan een boete van 110 euro opleveren, en die is voor rekening van de koerier zelf.
Onduidelijke verzekeringen
Wanneer mogelijke gevaren om de hoek loeren, hoe zit het dan met de verzekeringen van fietskoeriers? Enkel Thomas weet zeker dat de verzekering van Takeaway.com alles dekt. Zo staat het in zijn contract.
Bij Deliveroo weten de koeriers weinig over hun verzekering. Alles wordt geregeld via de dispatch-app en persoonlijk contact is zo goed als onbestaande. In het begin werd alles gedekt, maar sinds het zelfstandigenstatuut is alles onduidelijker geworden. Zelfs bij ABVV weten ze niet concreet in hoeverre de koeriers beschermd zijn.
Die verzekering is nochtans niet onbelangrijk. Toen koerier Rohit in december begon bij Uber Eats, was hij niet verzekerd. “Ze hebben mij nooit verteld dat ze geen verzekering hadden, dus ik was wel een beetje verrast.” Het was donker en regende toen hij tegen een auto reed. Hij kon een maand niet meer werken, maar gelukkig dekte zijn eigen verzekering nog de helft van de kosten. Zelf moest hij wel nog 150 euro betalen.”
Enkel Uber Beats reageert
Na twee pogingen Deliveroo en Takeaway.com telefonisch te contacteren kregen we nog steeds geen antwoord. In tegenstelling tot vroeger maakt Uber Eats zich sterk dat hun fietskoeriers tegenwoordig wel verzekerd zijn. Daarbij voegen ze de volgende verklaring: “De veiligheid van koeriers is voor Uber Eats een hoge prioriteit. Daarom hebben we enkele maanden terug een verzekeringspakket gelanceerd.”
Een gebrek aan voldoende fietsinfra- structuur en een groot aantal fietskoeriers die tegen de klok rijden, creëert mogelijke risico’s en gevaren. De veiligheid van die koeriers wordt zo ondergeschikt aan een snelle levering. Pas als er duidelijkheid komt over de verzekeringen en als de fietskoeriers besluiten om hun veiligheid voorop te stellen, zal er verandering kunnen komen.
