Reporter Leda Broekhoven heeft vertrouwen in de samenleving om discriminatie van vrouwen te blijven aankaarten. “Het is moeilijk om nu meteen iets aan systematisch seksisme te doen, maar in tegenstelling tot andere vormen van discriminatie waar de discriminatie veel meer geworteld zit in systemen, geloof ik dat we het meeste kunnen groeien en veranderen via ieders eigen doen. Want vrouwen zijn overal."
Mijn zus van vijftien van kwam onlangs thuis met de mededeling dat bij haar op school vanaf nu de jongens en de meisjes af en toe apart frisbeetraining zullen krijgen. Op mijn vraag waarom, antwoordde mijn moeder meteen: “Opdat de jongens niet afgeleid zouden zijn door de meisjes.”
Maar ik weet niet of dat wel de motivatie van de frisbeetraining was. De uitspraak van mijn moeder voelde zo ouderwets aan, terwijl ik haar altijd al als vooruitdenkend en progressief gezien heb.
Educate your sons
Om dat soort beslissingen en uitspraken in de toekomst te vermijden, moeten er dingen veranderen. First of all: educate your sons. Spreek jongens hierover aan. Leer hen dat ‘afgeleid zijn door meisjes’ niet acceptabel is en hoe ze tegen seksuele intimidatie kunnen opkomen als ze het zien gebeuren. in plaats van de geslachten op te splitsen.
Ik denk zelfs dat door de opsplitsing in jongens -en meisjesgroepen, die uitspraak over ‘afgeleid zijn’ een sterkere waarheid krijgt. Toegegeven, er is al de afgelopen decennia al heel wat verbeterd, maar seksisme is nog alomtegenwoordig. Het zit in woorden, in details, uitspraken, in ongewenste kussen en knipogen naar vrouwen en meisjes op straat. Kijk maar eens naar de gesloten zithouding van vrouwen en zelfs meisjes. Tel eens alle vriendinnen die slachtoffer van aanranding zijn geweest.
Als ik denk aan vrouwenrechten, gaan mijn gedachten meteen naar Afghanistan, waar sinds 1996 het talibanregime heerst. Dat heeft een grote impact op mensenrechten en vooral vrouwenrechten gehad. Mijn gedachten gaan ook naar Iraanse vrouwen die hun haar knippen en dagenlang protesteren tegen het onderdrukkende regime van ayatollah Ali Khameini. Als je niet weet waar ik het over heb, zoek het op! Als ik hun situatie vergelijk met de onze, dan voel ik me vrij. Ik voel me op veilige momenten zelfs vrijer dan een man. Ik kan nagellak en oorbellen dragen, zonder angst om beoordeeld te worden. Ik mag mijn emoties uiten en ervaar minder groepsdruk. In tegenstelling tot vele andere plaatsen op de wereld heb ik een plek als jonge vrouw in de samenleving.
Mannen hebben meer okselhaar, toch?
Ik kan dromen en staan waar ik wil, al tril ik wel op drukke en onbekende plekken. Ik tril wanneer ik me onveilig voel en dat is vaak wanneer ik alleen op een drukke plek ben en een rok draag. Staart hij nu? Beeld ik me dat in? Is het toeval dat de dominante, aandacht vragende personen in groepen vaak jongens zijn? Overdrijf ik nu? Waarom verlangen we naar de wildheid van mannen verwachten we zachtheid van vrouwen? Waarom is het onhygiënisch wanneer een vrouw haar schaam- of okselhaar niet scheert? Volgens mij hebben mannen meer okselhaar, hoor.
Ik vraag me vaak af of bepaalde situaties een oorzaak zijn van onderliggend seksisme. Ik denk eigenlijk van wel. Al laat ik dat niet altijd weten, omdat ik bang ben voor de reactie. Zelfs bij leeftijdsgenoten durf ik er niet altijd iets op te zeggen. Ik ben wel ontzettend dankbaar voor de mannen en jongens die wél echt luisteren. Maar ik ben het meest dankbaar voor alle vrouwen die voor ons hebben geleefd en die hebben gevochten voor wat wij nu als normaal beschouwen, zoals het algemeen stemrecht.
Wat ik merk is dat mannen in mijn omgeving vaak lachen met allerlei seksistische dingen. Op die manier gaan we niet groeien. Spreek je vrienden erover aan. Wees diegene die er iets van zegt. Ooit sloeg een onbekende jongen me op de kont tijdens een avondje uit. In plaats van het zo te laten, heb ik hem vriendelijk gevraagd om dat niet meer te doen, omdat ik dat niet fijn vond. Zijn reactie was positief.
Toen ik met mijn vriendinnen in een rivier ging zwemmen, was er een man die een foto nam van ons. Ik riep naar mijn vrienden op de oever dat die man dat aan het doen was, en ze hebben hem gevraagd om de foto te verwijderen. Mijn woede en verdriet bleven zitten, maar ik geloof echt dat rustige aansprekingen helpen.
Meer aandacht voor vrouwen in de geschiedenislessen
Al is dat niet genoeg. Ouders, (jeugd)verenigingen en vooral scholen moeten inzetten op educatie over seksisme. Geef meer aandacht aan de rol van vrouwen in de geschiedenislessen. Er zijn zo ontzettend veel belangrijke vrouwen gewist uit onze geschiedenis en dat doet mij emotioneel veel pijn. Als ik denk aan alle baanbrekende vrouwen die er voor ons zijn geweest, zoals Aletta Jacobs, de eerste vrouwelijke studente in Nederland, brengt mij dat hoop, maar ook een hoop pijn omdat wij niks over hen leren.
Al bij al heb ik vertrouwen in de samenleving om discriminatie van vrouwen te blijven aankaarten. Het is moeilijk om nu meteen iets aan systematisch seksisme te doen, maar in tegenstelling tot andere vormen van discriminatie waar de discriminatie veel meer geworteld zit in systemen, geloof ik dat we het meeste kunnen groeien en veranderen via ieders eigen doen. Want vrouwen zijn overal.
Spreek je uit over discriminatie, ook al voelt dat onwennig. Daarom is mijn boodschap voor de Internationale vrouwendag van 2023: Praat, praat, praat over seksisme wanneer je het ziet of ervaart en luister naar elkaar, zodat het stilletjes kan verdwijnen naar iets van ver een verleden.
