Vlamingen en koers: een combinatie die steevast gepaard gaat met bergritten en hoge snelheden. De voorbije weken was het weer schering en inslag: zware valpartijen die als een klap binnenkomen wanneer de wielrenners de grond raken. Kan de wielersport veiliger? Wie vindt zo snel mogelijk een veilige oplossing?
Het noodlot slaat opnieuw toe. Zowel tijdens Parijs-Roubaix, de Ronde van het Baskenland als tijdens Dwars door Vlaanderen gebeurden er zware valpartijen. Grote namen in de wielerwereld, zoals Wout Van Aert, Remco Evenepoel en Jonas Vingegaard belandden in het ziekenhuis. Een steek in het hart voor de wielerfans, een verpletterde wereld voor de renners zelf.
Een uur na de start van Parijs-Roubaix ontstond er al een valpartij in het peloton. De rit staat bekend om zijn lange kasseienroutes, maar de renners slipten nog voor de kasseien, waarbij enkelen moesten stoppen door hun verwondingen. Donderdag kwamen onze landgenoot Remco Evenepoel en de Deen Jonas Vingegaard ten val in de Ronde van het Baskenland. Ook Primoz Roglic en Steff Cras raakten betrokken. Amper een week daarvoor vielen onder andere Wout Van Aert, Jasper Stuyven, Mads Petersen en Alex Kirsch in een afdaling tijdens Dwars door Vlaanderen.
De vele valpartijen roepen vragen op: waarom lagen er in zo’n gevaarlijke bocht geen valmatten op de scherpe stenen? Waarom is aerodynamica belangrijker geworden dan veiligheid? En wat gaat er vanaf nu dan wél veranderen?
SafeR
Sinds 2020 liggen gesprekken op tafel rond SafeR, een organisatie die neutraal wil instaan voor de veiligheid van àlle wielrenners. Zij zouden voor de rit de veiligheid van het parcours verkennen. Het pijnpunt ligt bij hun verantwoordelijkheid tijdens de koers, waar zij straffen kunnen uitdelen als wielrenners onveilig gedrag vertonen.
Niet alle ploegen geloven in het neutrale standpunt van SafeR en vrezen dat de koers zo ongelijk verdeeld zal worden. Een dringende consensus tussen alle ploegen en vertrouwen in de veiligheidsmaatregelen zouden de renners nochtans ten goede komen.
Een organisatie die al wel samenwerkt met bijna alle ploegen is Safe Cycling. Opvallend is dat Jonas Vingegaard, één van de grote slachtoffers tijdens de zware val in het Baskenland, al maanden voordien een oproep deed over diezelfde gevaarlijke afdaling. Safe Cycling, nog niet in nauwe samenwerking met de Ronde in het Baskenland, waarschuwde de organisatie, zonder antwoord. Een pijnlijk punt in de voorbereidingen en tijdens de rit zelf.
Beschermingskledij
Enkele verschillen vallen op bij het wielrennen en andere sporten, bijvoorbeeld bij Formule 1. Daar bestaat een klaar en duidelijke wetgeving omtrent de afstand van het parcours en het publiek - en waar al dan niet publiek mag staan. Ook is er sprake van beschermingskledij, waar wielrenners in de kou worden gelaten.
“De overtreffende trap van presteren legt een mentale druk op de sporters. In combinatie met de fysieke gevaren die erbij komen kijken, is dat in de wielersport specifiek een gevaarlijke cocktail”
Tijdens een koers van gemiddeld 150 kilometer met hellingen en afdalingen bestijgen renners het asfalt in een flinterdun op maat gemaakt wielerpakje. Er wordt geïnvesteerd in de nieuwste technieken voor de fiets, het dieet van de wielrenner en de trainingen. Maar van een bumper tijdens een val midden in het peloton is geen sprake.
Superlatieven
Op technologisch vlak bestaan reeds suggesties: een wielerbroek met een airbag, matten langs het wegdek of een herverdeling van het parcours. Toch blijft de nadruk van de wielersport bij superlatieven liggen. Om ter meeste, om ter sterkste, maar vooral om ter snelste. Elke gram ‘kan het verschil maken’, volgens experts. Maar als een paar honderd gram meer veiligheid kan garanderen, zou dit toch niet het verschil mogen maken?
De overtreffende trap van presteren legt een mentale druk op de sporters. In combinatie met de fysieke gevaren die erbij komen kijken, is dat in de wielersport specifiek een gevaarlijke cocktail. Na een zware val volgt een lange revalidatie. Die val staat haaks op het doel waarvoor de renner in kwestie al maanden, al dan niet jaren, voor aan het trainen was. Opnieuw een mentale domper.
De prachtige sport schreeuwt om veiligheidsmaatregelen. Als de wielersport vanzelfsprekend gaat over wie het snelste is, wie zorgt er dan om ter snelste voor een veilige wielersport?
