Tot nog toe werd er bij geen enkel voorval van needle spiking melding gemaakt van diefstal of seksueel misbruik. Wat is precies de bedoeling van het nieuwe zorgwekkende fenomeen?
De festivalzomer is in aantocht, het feestplezier staat weer voor de deur. Helaas werd dat plezier onlangs opgeschrikt op het Hasseltse tienerfestival We R Young. 24 jongeren werden onwel nadat ze naar eigen zeggen een naaldenprik gevoeld hebben. Tien van hen werden naar het ziekenhuis afgevoerd. Een geval van needle spiking of niet? De politie zoekt het nog uit. De laatste weken komen er in ons land almaar meer meldingen binnen van needle spiking, vooral in het nachtleven.
Needle spiking heeft een duidelijke link met drink spiking, waarbij er een verdovend middel in een drankje wordt gedaan met als doel je te beroven of te misbruiken. Toch werd er tot nog toe bij geen enkel voorval van needle spiking melding gemaakt van diefstal of misbruik. Wat is dan de bedoeling en wordt er wel iets ingespoten?
Waarheid of massahysterie?
Het incident tijdens We R Young is niet het eerste geval van vermeende massale needle spiking. De laatste weken was er in de media heel wat te doen rond het prikincident in het voetbalstadion van KV Mechelen. Na de match tegen Racing Genk werden veertien supporters plots onwel nadat ze een prik hadden gevoeld.
"De slachtoffers zijn naar alle waarschijnlijkheid geprikt, maar er werden geen toxicologische stoffen in hun bloed teruggevonden" – Philippe Jorens (toxicoloog UZA)
“Het is niet duidelijk of er effectief iets werd geïnjecteerd bij de slachtoffers die melding maakten van needle spiking”, aldus Philippe Jorens, toxicoloog en diensthoofd Intensieve Zorg van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. “De slachtoffers zijn naar alle waarschijnlijkheid geprikt, maar er werden geen toxicologische stoffen in hun bloed teruggevonden. Als je iemand volledig wil drogeren via needle spiking, moet je een grote hoeveelheid vloeistof inspuiten. Dat vraagt een paar seconden tijd, wat te lang is voor het slachtoffer om het niet te merken.”
Het is met andere woorden niet zeker of er echt sprake is van needle spiking of niet. Toch hadden de slachtoffers diverse klachten na ‘gespiket’ te zijn geweest met een naald. Vermoeidheid, duizeligheid en braken zijn de meest voorkomende symptomen. “Het kan zijn dat de toxische stof niet werd ingespoten, maar op de naald zelf zat”, merkt Jorens op. “Denk maar aan de gifpijltjes die bepaalde stammen in het Amazonewoud gebruikten. De vloeistof hoeft zo niet te worden ingespoten, waardoor het snel kan gaan.” In Groot-Brittannië werden twee jaar geleden al meldingen gemaakt van vrouwen die onwel werden na een naaldenprik te hebben gevoeld.
Grensoverschrijdend gedrag
Of needle spiking echt een ding is of niet, het is sowieso belangrijk dat de slachtoffers serieus worden genomen, vindt Wim Van de Voorde, Vlaams coördinator van hulplijn 1712. Daar merken ze een duidelijke stijging in het aantal oproepen. “Van de 8.500 oproepen die we vorig jaar hebben gekregen, ging één zevende over seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag.”
“Doordat er meer aandacht is voor seksuele delicten in de samenleving, zijn mensen er alerter voor” – Wim Van de Voorde (Vlaams coördinator 1712)
Needle spiking mag dan wel een recent fenomeen zijn waarover niet veel is geweten, drink spiking bestaat al veel langer, weet Van de Voorde. Volgens hem is er sprake van een toenemend bewustzijn. “Doordat er meer aandacht is voor seksuele delicten in de samenleving, zijn mensen er alerter voor. Dat zorgt ervoor dat wij meer oproepen binnenkrijgen.”
Toch is Van de Voorde positief: “Het stigma rond seksueel geweld is de laatste jaren afgenomen. De politie neemt meldingen serieuzer, de overheid creëert een draagvlak en zelfs de horeca draagt haar steentje bij. In sommige steden wordt horecapersoneel bijvoorbeeld opgeleid attent te zijn voor grensoverschrijdend gedrag. Zulke initiatieven kunnen we alleen maar toejuichen.”
Opvallend is dat hulplijnen en meldpunten meer oproepen en meldingen hebben gekregen in verband met grensoverschrijdend gedrag sinds de heropening van de horeca, nu bijna een jaar geleden. “De coronaperiode heeft een sterke invloed gehad op onze mentale gezondheid”, vertelt Sophie Van Reeth, woordvoerster van Punt vzw, een organisatie die zich inzet voor slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag. “Het lijkt alsof sommige mensen hun grenzen niet meer kennen.”
Wim Van de Voorde beaamt dat: “Het is alsof we opnieuw moeten leren hoe we sociaal met elkaar kunnen omgaan.” Hoewel ze allebei benadrukken dat er een correlatie is tussen het heropenen van het nachtleven en het aantal oproepen, is er geen sprake van een puur oorzakelijk verband.
Ben je het slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag, zoals spiking? Je kan altijd terecht bij eerstelijnsinitiatieven zoals CAW en Hulplijn 1712. In het geval van needle spiking is het verstandig langs te gaan bij je huisdokter of het ziekenhuis. Bij verkrachting of andere vormen van seksueel geweld kun je langsgaan bij een zorgcentrum voor seksueel geweld.
Meer informatie:
