(MO*) Moldavië telt veel inwoners wier grootouders in de eerste helft van de twintigste eeuw Roemeense burgers waren. Ze verloren hun nationaliteit aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, toen Roemenië het Moldavische grondgebied aan de Sovjet-Unie af moest staan. Toen Moldavië in 1991 onafhankelijk werd, haastte Boekarest zich om een wet aan te nemen die nakomelingen van deze mensen het recht geeft om het hun ontnomen staatsburgerschap weer te verwerven.
Sindsdien heeft Roemenië naar schatting 225.000 burgerschapsaanvragen uit Moldavië verwerkt. Vooral sinds de EU-toetreding van Roemenië in 2007 piekt het aantal aanvragen. Voor veel inwoners van Moldavië, het armste land van de regio, is Roemeens staatsburgerschap de sleutel tot een betere toekomst. Honderdduizenden Moldaviërs, ook van niet-Roemeense afkomst, willen van de naturalisatiewet gebruik maken om in de EU te werken. Schimmige handelaren met contacten bij bureaucraten in Boekarest en Chisinau bieden daarbij uitkomst.
Tussenpersonen – die gewoon op straat te vinden zijn – regelen voor geld namelijk alle benodigde documenten: geboorte-, huwelijks- en overlijdensaktes. De documenten dragen de waarmerken van het Moldavische Rijksarchief, dat “bevestigt” dat de voorouders van de aanvrager Roemeense burgers geweest zijn. Ook als dat helemaal niet het geval is. Met deze documenten op zak kan iedereen de Roemeense identiteitskaart aanvragen. Al is het voor definitieve toekenning van de kaart, en dus de toegang tot de EU, nog wel nodig om aan te tonen dat de aanvrager enige tijd in Roemenië heeft gewoond. Maar ook hier kan het netwerk helpen. Tegen een vergoeding worden Roemeense burgers geworven die “medebewoners” op hun adres inschrijven. Zo kan het gebeuren dat wel twintig mensen in een éénkamerflat in Boekarest wonen. Op papier althans.
In een reactie op deze ontwikkelingen hebben de Roemeense autoriteiten medio 2012 een groot onderzoek ingesteld. Bij huiszoekingen werden tientallen mensen gearresteerd en duizenden euro’s in beslag genomen. Ook Moldavische autoriteiten meldden in dit verband diverse arrestaties. Naar verluid zaten daar ook, net als in Roemenië, overheidsfunctionarissen bij, iets dat door Chisinau met klem wordt tegengesproken. Teruggevonden gefingeerde documenten met echtheidskenmerken van het Moldavische Rijksarchief doen evenwel anders vermoeden. De frauduleuze praktijk lijkt diepgeworteld, hoezeer Boekarest en Chisinau ook willen doen geloven dat alle burgerschapsaanvragen grondig onderzocht worden.
© 2012 - MO* - Peter Blasic
Dit artikel verscheen eerder op MO.be en kadert in een samenwerking tussen StampMedia en een aantal onafhankelijke nieuwsmedia waaronder MO*.
