SCHOTLAND - Nu het referendum over Schotse onafhankelijkheid dichterbij komt, voeren de eenheidsgezinde Britse politieke partijen de druk op. Een van hun belangrijkste wapens is daarbij het dreigen met uitsluiting uit de Britse muntunie.
Op 18 september kunnen de Schotten zich in een referendum uitspreken over hun onafhankelijkheid. De rechtse SNP, die na haar klinkende verkiezingsoverwinning in 2011 een meerderheid behaalde in het Schotse parlement, vormt de drijvende kracht achter de afscheuringscampagne die de Schotten volledige autonomie en een welvarender Schotland belooft. Een onafhankelijk Schotland zou de inkomsten van de olievelden langs de Schotse kust volledig zelf kunnen beheren, terwijl die nu nog grotendeels naar Engeland vloeien.
"We hebben het goed samen"
Terwijl het aye-kamp de eigen inwoners met dit economische motief probeert warm te maken voor haar zaak, kwamen uit Engelse hoek tot voor kort vooral culturele argumenten in het genre van “we hebben het toch al lang goed samen.” Daar kwam vorig jaar, toen het onafhankelijkheidsreferendum concreter werd, ook een waarschuwing bij over een mogelijk verplichte nieuwe aanvraag van EU-lidmaatschap - een fikse juridische kluif waarover voorlopig geen duidelijkheid bestaat. Ook een verplichte uitstap uit de Britse muntunie, waardoor de Schotten vermoedelijk hun geliefkoosde Britse pond zouden moeten inwisselen voor de onpopulaire euro, vormde een vaag dreigement. En het lijkt erop dat die laatste kwestie wel eens doorslaggevend zou kunnen worden in de strijd om de stemmen.
Exit euro
Naarmate het referendum nadert en krantenpeilingen de behoudsgezinden nog maar een kleine voorsprong geven, brengen de Britse regeringspartijen hun kanonnen in stelling. Vorige week nog uitte premier Cameron in een voor zijn doen felle toespraak zijn bezorgdheid en beklemtoonde hij de culturele en economische banden tussen beide regio’s. Intussen heeft ook de conservatieve minister van Financiën, George Osborne, laten weten dat hij een onafhankelijk Schotland niet zou toelaten het Britse pond nog langer te gebruiken. Vermoedelijk treden hooggeplaatste leden van de andere regeringspartijen op het departement hem daar binnenkort in bij. Het Britse pond is een gevoelige en historische kwestie: geen enkele Schot zit te wachten op een invoering van de continentale, Europees beheerde euro.
Als het gespin in beide kampen één ding duidelijk maakt, is het dat het onafhankelijkheidsreferendum voor de meeste stemmers vooral een pragmatische beslissing wordt, eerder dan een culturele. Vorige week nog toonde een peiling van BBC Schotland aan dat de inwoners in het noorden vooral wakker liggen van de economie en de pensioenopbouw, hun portemonnee dus. Het zal er voor beide kampen op aankomen het eigen doel als meest voordelig voor te stellen. De vraag is of de golf die de SNP gecreëerd heeft door een onderstroom van economisch ongenoegen, sterk genoeg is om op te kunnen surfen tot aan het referendum.
© 2014 - StampMedia - Thomas Cruysberghs
