Op 13 februari 2021 werd de tweede impeachmentprocedure tegen de voormalige president van de Verenigde Staten, Donald J. Trump, afgesloten met de vrijspraak. Die vrijspraak kwam er na een stemming in de Senaat waarbij 57 senatoren voor en 43 senatoren tegen stemden, en de nodige tweederdemeerderheid niet werd gehaald. Een moeilijke, maar snelle impeachmentprocedure werd met die stemming definitief afgesloten.
De zware discussies en een stormachtige eerste maand van Bidens presidentschap zorgden voor een verwarrend en ingewikkeld ogend impeachmentproces. Het is dan ook moeilijk om door het bos de bomen nog te zien. Maar na vele beschuldigingen en een rollercoaster aan gebeurtenissen is de kogel eindelijk door de kerk: voormalig Amerikaans president Donald Trump is voor de tweede keer vrijgesteld van afzetting.
De aanzet
Wie bij het lezen een déjà vu heeft naar 2019, kunnen we alleen maar gelijk geven. Het is niet de eerste keer dat Trump geïmpeacht wordt. De Oekraïne-affaire in 2019 leidde Trump al een eerste keer naar een impeachment-proces. Nu, twee jaar later, gebeurt het opnieuw, weliswaar om andere redenen.
Het aanzetten tot opstand, het voeden van zijn aanhangers met leugens over de presidentsverkiezingen van 2020 en zijn speech net voor de bestorming van het Capitool op 6 januari van dit jaar, vormen de drie belangrijkste zwaargewichten van het tweede impeachmentproces van oud-president Trump.
Vooral die laatste speelde een belangrijke rol in de zaak en werd langs beide kanten beargumenteerd met videocompilaties van de gebeurtenissen.
Rechtbankjury
Nadat de beschuldigingen, ook wel articles of impeachment genoemd, in één dossier werden gegoten en werden goedgekeurd door de meerderheid van het Huis Van Afgevaardigden, werd de zaak overgemaakt aan de Senaat.
De Senaat, die voortaan dient als rechtbank met rechtbankjury, gevormd door de senatoren na een beëdiging, zou beslissen over de (on)schuld van de president. Hierbij volstond een simpele meerderheid niet en was het noodzakelijk om een tweederdemeerderheid te behalen. Indien niet zou de president niet afgezet kunnen worden. Een moeilijk gegeven voor de aanklagende partij, de Democraten, gezien de huidige samenstelling van de Senaat.
Voorspelbaar
Het kwam niet als een complete verrassing toen het nieuws uitbrak dat Donald Trump niet zou worden afgezet. Met een stemming in de Senaat waarbij 57 senatoren voor en 43 senatoren tegen stemden, waren er tien stemmen tekort om het impeachmentproces te kunnen vervolledigen.
Voor de aanvang van het proces in de Senaat werden de kansen van een effectieve afzetting al zeer klein ingeschat. De Democraten zouden zeventien Republikeinse senatoren moeten overtuigen om de vereiste tweederdemeerderheid te halen. Ondanks het feit dat dat lukte bij vijf Republikeinse senatoren, bleven de andere nodige twaalf trouw aan waarom ze tegen stemden.
De Republikeinen vonden het vijgen na Pasen om Trump na zijn ambtstermijn nog te af zetten, omdat er in de Grondwet niet expliciet wordt gezegd dat dat kan. Ook probeerden ze het proces onwettig te verklaren. Ze vonden dat de Senaat geen recht kan en mag spreken in de procedure, omdat Trump na zijn aftreding weer een gewone Amerikaanse burger was geworden.
Volharding
Ondanks de duidelijke overtuigingen van de Republikeinen, zetten de Democraten hun strijd verder, al dan niet enkel om morele redenen. Zij waren er namelijk van overtuigd dat de oud-president schuldig bevonden moest worden aan zijn acties en de verantwoordelijkheid van zijn daden moest dragen.
Met een ‘extra straf’ wilden ze ervoor zorgen dat Trump nooit nog een belangrijke politieke functie zou kunnen uitoefenen en een mogelijke tweede ambtstermijn ook definitief werd uitgesloten. Tegelijk zou die straf er voor gezorgd hebben dat een mogelijke tweede ambtstermijn definitief werd uitgesloten. Desondanks hun volharding werden hun ideeën nooit in de praktijk omgezet omdat de vraag naar afzetting werd verworpen in de Senaat.
Zware woorden
Ondanks de voorspelbaarheid en de verwachte uitkomst van het proces, achtten sommige Republikeinen voormalig president Trump toch schuldig en verantwoordelijk voor de zware gevolgen van zijn handelen.
Onder die Republikeinen valt ook Mitch McConnell, de leider van de Republikeinen in de Senaat. Ondanks het feit dat hij zelf tegen de afzetting van Trump stemde wegens het onwettige karakter ervan, sprak hij toch enkele zware woorden aan het adres van de voormalige president.
McConnell stelde dat Trump wel degelijk verantwoordelijk is voor de bestorming van het Capitoor op Capitol Hill. Hij noemde zijn acties voorafgaande aan de bestorming een “schandelijk gebrek aan plichtsbewustzijn”. Met onder andere die woorden viel het doek over het tweede impeachmentproces van Donald J. Trump.
Historisch en ongezien
De impeachments van Trump zijn op veel manieren voer voor de geschiedenisboeken. Zo is hij bijvoorbeeld de eerste president die in zijn politieke carrière twee keer werd afgezet. Zijn voorgangers, die telkens maar één keer zo’n gelijkaardig proces hebben doorstaan, waren Andrew Johnson, Richard Nixon en Bill Clinton. Ook zij kregen telkens de vrijspraak of traden zelf af voor het einde van het proces.
Het is daarentegen wel de eerste keer dat er een afzettingsproces wordt gestart voor een president die zijn ambtstermijn heeft uitgedaan en die niet herverkozen werd. Het is ook het snelste impeachtmentproces in de geschiedenis van de VS. Trumps eerste proces duurde 21 dagen, terwijl zijn recente procedure enkele dagen minder op de teller heeft staan. Om die verschillende redenen zijn beide impeachments van Trump dan ook historisch en ongezien.
