Op zaterdag 15 november vindt in Brussel de vierde editie van het Belgisch kampioenschap Poetry Slam plaats. De zes Vlaamse finalisten: Bardthesque Jaques, Carmien Michels, Sascha Reunes, Simon Den Haerynck, Kevin Amse en Charlotte Van den Broeck. Ze strijden mee om de Belgische titel én naar de opstap naar Europese roem.
Dit weekend is het vierde BK Poetry Slam de place to be voor woordkunstenaars. De Vlaamse voorrondes vonden plaats in Gent, Leuven en Antwerpen. Zondag 14 september verkoos het Antwerpse publiek Sascha Reunes en Simon Den Haerynck (Mon) tot beste poetry slammers van 't Stad.
Wedstrijdpoëzie?
De vorige drie edities werden gewonnen door Brusselaars: de eerste door Poum Tchak, de jongste twee door Youness Mernissi. Slammers mogen hun tekst in een taal naar keuze brengen. Op een scherm lees je de vertalingen van de gedichten. "Die vertalingen zijn niet altijd goed. Woordspelingen maken het moeilijk om poëzie te vertalen”, zegt Den Haerynck. "Voor het publiek is het ook niet handig”, gaat Reunes verder. "Vanop het podium zie je mensen naar dat scherm kijken om de vertaling te volgen. Je bent een sta-in-de-weg van je eigen tekst (lacht)."
Zowel Reunes als Den Haerynck zien alleen voordelen aan poëzie in wedstrijdvorm. Reunes: "Alle deelnemers duwen elkaar verder. Dat dwingt je tot een eigen stijl." Den Haerynck: "Wedstrijden maken het onderscheid tussen dichters duidelijker en halen poëzie uit het recreatief en schattig milieu." "Je krijgt een breder referentiekader. Dat geeft inspratie om te experimenteren”, vult Reunes aan.
Wat dan met gedichten over zwaardere onderwerpen? Hoe passen die in een competitief kader? Reunes vindt dit niet contradictorisch. "Het idee blijft: jouw verhaal op de beste manier overbrengen. Dat verandert niet wanneer teksten dieper gaan. Tijdens wedstrijden kan je je stijl toetsen aan andere stijlen. Dat maakt je verhaal alleen beter."
Poetry Slam
Die wedstrijdfactor is de basis van Poetry Slam, een podiumkunst waarbij voordracht cruciaal is. In strikte zin is Poetry Slam een wedstrijd tussen dichters die een tekst brengen van maximum 3 minuten. De dichter met de beste uitvoering en de meeste punten wint.
Voor Reunes is Poetry Slam ritmisch met woorden vormgeven aan een idee of gevoel en die woorden uitspreken. "Ik vind het als dichter belangrijk dat ik mijn idee tot leven breng. Teksten die ik schrijf om op podia te brengen, zijn niet per se voor publicatie vatbaar." Den Haerynck kan zich daarin vinden: "Het is op een gestilleerde manier delen met een publiek wat je belangrijk vindt."
Gooien met termen
Wat is het verschil tussen Poetry Slam en de voordracht van (klassieke) poëzie? "Slam Poetry is een soort voordracht van poëzie en onderscheidt zich van klassiekere poëzie door de vurigheid”, vindt Reunes. Daarnaast leent Poetry Slam zich beter tot interactie met het publiek. "Slam Poetry focust zich meer dan klassieke poëzie op voordracht."
Den Haerynck: “Die energie is cruciaal. Ik hoor iemand graag met kracht en passie vertellen. Ik moet die kracht op het podium zien. Dat mis ik vaak bij klassieke poëzie of voordrachten."
Voor Den Haerynck is de term onbelangrijk. "Poetry Slam, Slam Poetry, dat boeit niet. Het gaat mij om spelen met taal." Reunes vindt daarentegen dat een term alles vergemakkelijkt. “Door die termen kunnen we ons organiseren en kun je spreken van een gemeenschappelijke deler.”
Beide dichters vinden dat Poetry Slam in ieder geval poëzie is. "Het moet linguistisch interessant zijn”, zegt Den Haerynck. Voor Reunes zijn raakvlakken met de klassieke dichtkunst een voorwaarde.
Vlaanderen
Vooral bij jongeren groeit de belangstelling voor Poetry Slam. Reunes: "Schrijven is gratis. Met schrijven discrimineer je niet. Niet alle gezinnen kunnen de voetbalclub van zoonlief betalen. Bovendien hebben jongeren behoefte om een stem te krijgen. Jongeren worden in veel maatschappelijke debatten vergeten. Met Poetry Slam kun je creatief je mening geven.”
"De jeugd is ook mondiger", merkt Den Haerynck op. "We leven in een informatietijdperk. Als je rondkijkt en snugger bent, kun je met overtuiging zeggen wat je dwarszit. Velen schrijven, weinigen blijven schrijven." Den Haerynck, naast dichter ook actief als rapper, maakt de link met rapteksten. "Hip Hop is aantrekkelijk voor jongeren. Dat maakt dat ze meer met taal bezig zijn."
Den Haerynck betreurt de soms stiefmoederlijke behandeling van Poetry Slam vanuit de rapwereld. "Inhoudelijk is er weinig verschil. Poetry Slam is misschien makkelijker te schrijven omdat je niet gebonden bent aan bijvoorbeeld strikte rijmschema's. Aan de andere kant sta je op podia zonder melodieuze ondersteuning. Je moet krachtiger zijn in aanwezigheid." Rappers die uitsluitend negatief zijn over Poetry Slam vindt Den Haerynck bekrompen.
Europees
Wat kunnen we verwachten van het Belgisch kampioenschap? Den Haerynck: "Winnen, hé!”. Reunes: "Ik verwacht niet dat ik win, maar streef dat wel na.”
Beiden zien het kampioenschap als een kers op de taart. Den Haerynck: “Het gaat om de beste slammers van België. Ook al is zo'n wedstrijd een subjectieve momentopname. Maar de titel zet je op weg naar het Europees kampioenschap." Reunes: "De titel opent deuren, maar je bent daarom niet de beste. Ook zonder die titel kun je kansen creëren."
© 2014 – StampMedia – tekst: Anissa Boujdaini, foto: Liesbeth Knaeps
Dit artikel werd gepubliceerd door Jongerenplaneet.be op 14/11/2014
Dit artikel werd gepubliceerd door Het Nieuwsblad - online op 14/11/2014
